ابقر که در لغت به معنای شوره است، یک ماده شیمیایی با کاربردهای گوناگون در گذشته بهشمار میرفته است. در پزشکی سنتی، مقادیری معادل یکچهارم تا دو درهم از آن را همراه با شکر برای درمان احتباس ادرار (ناتوانی در دفع ادرار) تجویز میکردند و آن را در این زمینه سودمند میدانستند. همچنین از ویژگیهای بارز ابقر، توانایی آن در سرد کردن آب بهشیوهای خاص ذکر شده است؛ بدین ترتیب که ظرفی از جنس توتیا (نوعی سنگ یا سفال) را درون آب حاوی ابقر قرار داده و آن را تکان میدادند تا دمای آب کاهش یابد.
یکی از کاربردهای مهم آن در ساخت مواد منفجره بوده است. این ماده بهعنوان جزء اصلی در ترکیب بارود (پودر سیاه یا باروت) مورد استفاده قرار میگرفت و نقش کلیدی در عملکرد آن ایفا میکرد. این کاربرد نشاندهنده اهمیت ابقر در حوزههایی فراتر از پزشکی، مانند صنایع نظامی و شیمیایی در دوران گذشته است. در کل، این واژه نمونهای از موادی است که در تمدنهای قدیم همزمان در حیطههای پزشکی، علمی و صنعتی کاربرد داشته است. امروزه با پیشرفت علوم شیمی و پزشکی، ترکیبات دقیقتر و تخصصیتری جایگزین چنین موادی شدهاند، اما بررسی تاریخی این گونه اصطلاحات و موارد مصرف آنها، دیدگاهی ارزشمند از دانش و فناوری در میراث علمی گذشتگان به دست میدهد.
