آهنگ کاهش یا lapse rate در علوم جوّ به میزان تغییر یک متغیر جوی، معمولاً دما، با افزایش ارتفاع اشاره دارد. این مفهوم بیان میکند که چگونه ویژگیهای جوی مانند دما، فشار یا رطوبت به ازای هر واحد ارتفاع تغییر میکنند.
در هواشناسی، آهنگ کاهش به پیشبینی وضعیت جوی و تحلیل پایداری جو کمک میکند. برای مثال، نرخ کاهش دما با ارتفاع در تعیین وقوع ابرها، بارندگی و جریانهای همرفتی نقش دارد. این شاخص برای خلبانان و پیشبینیکنندگان هوا اهمیت ویژهای دارد.
به طور کلی، آهنگ کاهش نشاندهنده تغییرات عمودی ویژگیهای جوی است و معیار مهمی در مطالعه و مدلسازی جو محسوب میشود. این واژه کمک میکند تا رفتار هوا در ارتفاعات مختلف فهمیده شود و اثرات آن بر آبوهوا و اقلیم بررسی گردد.