معنی ادبیات داستانی

دانشنامه عمومی

ادبیات داستانی شکلی از روایت است که در همه یا بخشی از آن به رویدادهایی اشاره می شود که واقعی نیستند، یعنی خیالی هستند و ساختهٔ ذهن نویسندهٔ اثرند. در مقابل آن ادبیات غیر داستانی قرار دارد که عمدتاً به رویدادهای واقعی می پردازد ( نظیر تاریخ نگاری، زندگینامه نویسی و… ) . ادبیات داستانی یا داستان تخیلی سبکی است در ادبیات و به داستان هایی گفته می شود که بخشی از آن یا همه آن به صورت حکایتی یا نقلی و به شیوه خیالی و تصوری نوشته می شود. اگر چه سبک تخیلی توصیف یک اثر ادبی است اما این اصطلاح و سبک برای آثار موسیقی، فیلم، مستند و تئاتر نیز استفاده می شود؛ مثلاً فیلم ارباب حلقه ها و داستان آلیس در سرزمین عجایب به ترتیب یک فیلم تخیلی و یک داستان تخیلی به شمار می روند. بر عکس سبک تخیلی سبک غیر تخیلی است که به موضوعات حقیقی مثل داستان های تاریخی و زندگی نامه می پردازد. [ نیازمند منبع]
رویدادهای ادبیات داستانی واقع گرا، اگرچه خلاف واقع است، اما می تواند به راستی رخ دهد. ممکن است بعضی شخصیت ها، پیش آمدها یا مکان ها واقعی باشند. ممکن است در آینده رویدادهای آن به واقعیت بدل شوند. به عنوان مثال اگرچه رمان از زمین تا کره ماه ژول ورن در زمان خود چیزی بیش از تخیلات غنی نویسنده اش نبود، اما در سال ۱۹۶۹ ثابت شد که وقوع آن امکان پذیر است. ادبیات داستانی واقع گرا خود را چنان به خواننده می نمایاند که انگار رویدادهای آن در حال حاضر رخ می دهند.
ادبیات داستانی غیرواقع گرا، شامل رویدادهایی است که در زندگی واقعی امکان وقوع ندارند یا فراطبیعی اند، یا روایت دیگرگونه ای از تاریخ به دست می دهند که با آنچه اسناد تاریخی گزارش می کنند، همخوانی ندارد، یا در آن ها تکنولوژی های ناممکن به کار رفته است. شمار قابل توجهی از این آثار در دست است، مثلاً: آلیس در سرزمین عجایب یا داستان های کلیله و دمنه.
ادبیات غیرداستانی به بازنمایی رویدادهایی می پردازد که در واقع رخ داده اند. این بازنمایی ممکن است صحیح باشد یا نباشد، از این رو ادبیات غیر داستانی می تواند روایتی درست یا نادرست از یک رویداد واقعی به دست دهد. با این حال، عموماً چنین پنداشته می شود که نویسندهٔ ادبیات غیرداستانی در هنگام خلق اثر صادق بوده است. باید در نظر داشت که گزارش اعتقادات دیگران در یک اثر غیرداستانی لزوماً به معنای تأیید صحت آن اعتقادات نیست ( نظیر اسطوره شناسی، دین ) .

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] به هر اثر ادبی شکوهمندی که در آن عامل تخیل دخیل باشد ادبیات گفته می شود. برای ادبیات شاخه های مختلفی بیان شده، از قبیل ادبیات داستانی که همۀ انواع آثار روایتی منثور را دربرمی گیرد، یعنی هر اثر روایتی منثور خلق شده ای که با دنیای واقعی ارتباط معناداری داشته باشد، مثل قصه، رمان و... .
ادبیات دارای دو معنای عام و خاص می باشد.ادبیات به معنای عام کلمه، غالباً به هر نوع نوشته ای گفته می شود: مثل بخش نامه ها، رساله ها، اعلان ها، آثار فلسفی، ادبی و...؛ ادبیات به معنای خاص کلمه، به آثاری گفته می شود که از روی اراده برای ارائه مقصود معینی به کار رفته و از نظر زیبایی و سبک و شکل با ارزش و معتبر باشد.
اقسام ادبیات و ادبیات داستانی
ادبیات به هر اثر ادبی شکوهمندی گفته می شود که در آن عامل تخیل دخیل باشد و در ضمن با جهان واقع نیز ارتباط معناداری داشته باشد. ادبیات دربرگیرنده همه انواع آثار خلق شده است؛ چه شعر و چه نثر؛ مثل منظومه های حماسی، غنایی، نمایشی، تعلیمی، قصه، رمانس، داستان کوتاه، رمان و....بنابراین ادبیات داستانی نیز بخشی از ادبیات است که همۀ انواع آثار روایتی منثور را دربرمی گیرد، یعنی هر اثر روایتی منثور خلق شده ای که با دنیای واقعی ارتباط معناداری داشته باشد، در حوزه ادبیات داستانی قرار می گیرد. ادبیات داستانی شامل قصه، رمانس، رمان، داستان کوتاه و آثار وابسته به آن هاست. در ذیل به بررسی گونه های یاد شده می پردازیم:
← قصه
۱. ↑ یونسی، ابراهیم، هنر داستان نویسی، تهران، نشر نگاه، ۱۳۶۹، ص۹.۲. ↑ میر صادقی، جمال، عناصر داستان، تهران، نشر سخن، ۱۳۷۶، ص۲۸۳. ↑ میرصادقی، جمال، داستان و ادبیات، تهران، نشر آیه مهر، ۱۳۸۳، ص۱۴۸تا ۱۵۱.۴. ↑ محمودیان، محمد، نظریه رمان و ویژگی های رمان، تهران، نشر فروزان، ۱۳۸۲، صص ۳۹ و ۴۰.۵. ↑ ستور، مصطفی، مبانی داستان کوتاه، تهران، نشر مرکز، ۱۳۷۹، ص۷.۶. ↑ اسکولز، رابرت، عناصر داستان، فرزانه طاهری (مترجم)، تهران، نشر مرکز، ۱۳۷۷.
منبع
...