دانشنامه اسلامی
محمد بن اسماعیل بن مخلب مشهور به ابن مخلب، از والیان مکه در روزگار خلافت عباسیان است. در اوایل سده چهارم هجری، هم زمان با خلافت مقتدر بالله خلیفه عباسی بر مکه حکمرانی داشت. اما از تعیین او از جانب خلیفه عباسی گزارشی در دست نیست. برای او نام های دیگری چون ابن مُحارِب ، ابن مُخلد و ابن مجلب یاد شده که گویا تصحیف ابن مخلب است. آغاز و مدت حکمرانی او مشخص نیست. به سبب نابسامانی اوضاع مکه در آن روزگار، در ولایت ابن مخلب بر مکه تردید شده است. تاریخ درگذشت ابن مخلب ثبت نشده است.
در زمان حکمرانی ابن مخلب بر مکه قَرامطه بحرین به رهبری ابوطاهر قرمطی به مکه حمله کردند و حجر الاسود را ربودند.
