نیاسر

لغت نامه دهخدا

نیاسر. [ س َ ] ( اِخ ) نام یکی از دهستانهای بخش قمصر شهرستان کاشان است. این دهستان در شمال باختری قمصر و شمال دهستان پرزوک در منطقه کوهستانی و خوش آب و هوائی واقع است و از 11 قریه بزرگ و چندین مزرعه تشکیل شده و جمعیت آن بالغ بر 9600 تن است. قراء مهم آن عبارتند از نیاسر، رهق ، نشلج ، و ادقان ارمک. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 3 ).
نیاسر. [ س َ ] ( اِخ ) قصبه ای است از دهستان نیاسر بخش قمصر شهرستان کاشان. در 45 هزارگزی شمال غربی قمصر، در منطقه کوهستانی سردسیری واقع و دارای 3200 تن سکنه است. آبش ازچشمه معروف و مهم نیاسر و در حدود 90 رشته قنات کوهستانی تأمین می شود. محصول عمده آن غلات و تنباکو وپنبه و ابریشم و انواع میوه هاست. شغل اهالی زراعت وگله داری و صنعت دستی زنان قالی بافی است. از آثار ابنیه باستانی ، خرابه های آتشکده دوره ساسانیان و پناهگاههای زیرزمینی باقی است. مزارع حسامه ، بیدآباد وچندین مزرعه دیگر جزء این قصبه بوده و دارای آبشارمهمی نیز می باشد. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 3 ).

فرهنگ فارسی

۱ - نام یکی از دهستانهای بخش قمصر شهرستان کاشان استان دوم . این دهستان در شمال باختری قمصر و شمال دهستان برزوک در منطقه کوهستانی خوش آب و هوا واقع و ۱۱ ده بزرگ و کوچک و ۹۶٠٠ تن سکنه دارد. ۲ - نام قصبه ای از دهستان نیاسر بخش قمصر. در ۴٠ کیلومتری شمال باختری قمصر کوهستانی سردسیر ۳۲٠٠ تن سکنه دارد . محصولش غلات تنباکو پنبه ابریشم است . از آثار بناهای باستانی خرابه های آتشکده دوره ساسانیان و پناهگاههای زیرزمینی است . آبشار مهمی دارد .
قصبه ای است از دهستان نیاسر بخش قمصر شهرستان کاشان . در ۴۵ هزار گزی شمال غربی قمصر در منطقه کوهستانی سرد سیری واقع است . آبش از چشمه معروف و مهم نیاسر و در حدود ۹٠ رشته قنات کوهستانی تامین می شود محصول عمده آن غلات و تنباکو پنبه و ابریشم و انواع میوه هاست . شغل اهالی زراعت و گله داری و صنعت دستی زنان قالی بافی است . از آثار ابین. باستانی خرابه های آتشکد. دور. ساسانیان و پناهگاههای زیر زمینی باقی است مزارع حسامه بید آباد و چندین مزرعه دیگر جزئ این قصبه بوده و دارای آبشار مهمی نیز می باشد .

دانشنامه عمومی

نیاسَر یکی از شهرهای باستانی شهرستان کاشان در استان اصفهان ایران است.
بنا بر آنچه مجله دریای پارس نوشته است نیاسر واژه ای است از فارسی کهن و به معنی سایه و سرما معنی می دهد و متضاد آفتاب و گرما است بعضی آن را به معنی ایستاده هم معنی کرده اند، نیاسر به عنوان دری در دل کویر شناخته میشود آب وهوای بسیار خوبی دارد
جمعیت آن در سال ۱۳۹۵برابر با ۳۰۰۰نفر برآورد شده است.
نیاسر روستایی باستانی بوده است که در آثار جغرافیایی سده های ششم و هفتم از آن یاد شده است. آثار باستانی و طبیعی موجود نیاسر عبارت است از: چهارتاقی نیاسر، آبشار، کاخ صفوی تالار که بر روی آتشکده ساسانی ساخته شده، گرمابه صفوی، برج دیدبانی، پناهگاه زیرزمینی معروف به سوراخ رئیس، چنارهای کهنسال و چشمه و نیایشگاه مجاور آن که اکنون تبدیل به مسجد شده است.
مهم ترین اثر باستانی نیاسر، بنای تقویمی چهارتاقی نیاسر است. آبشار نیاسر نیز از جمله زیباترین آبشارهای ایران است که محیطی سرسبز و مصفا را در محله سر کمر شهر نیاسر ایجاد کرده است و همچنین مراسم گلاب گیری نیز که همه ساله در اردیبهشت ماه در نیاسر برگزار می گردد گردشگران بسیاری را در به این شهر تاریخی جذب می نماید.
آثار تاریخی و طبیعی نیاسر غار تاریخی رئیس و لایه کهن زیرین آن، چهار طاقی ( آتشکده ) ساسانی، بافت تاریخی با بناهای عمومی و مسکونی متعدد و گوناگون، باغهای گسترده، گلستانهای زیبا و قرارگیری در دامنه کوه به همراه چشمه اسکندریه و آبشار معروف نیاسر و باغ و کوشک تالار، این شهر را به یکی از شهرهای تاریخی و گردشگری کشور تبدیل نموده است. این شهر همه ساله و به خصوص در ایام گلابگیری پذیرای گردشگران و تورهای گردشگری از اقصی نقاط کشور است.
چهارتاقی نیاسر که به آتشکده ساسانی نیاسر نیز معروف می باشد، یک ساختمان گنبدی شکل است که آن را متعلق به اواخر دوران اشکانی یا اوایل دوران ساسانی می دانند و بالاتر از چشمه اسکندریه قرار دارد. چار تاقی بر روی صخره ای قرار گرفته است و مشرف به بخش «تالار» روستا می باشد، از دور خود نمایی می کند. این بنایی است که معتقدند به دستور اردشیر بابکان، مؤسس سلسله ساسانیان ساخته شده است. آتشکده بنایی ۱۴×۱۴ متر می باشد که به صورت اتاقی به همراه یک گنبد می باشد. در چهار طرف اتاق دیواری وجود ندارد. چهار طاقی از سنگهایی که با گچ کنار یکدیگر قرار داده شده اند ساخته شده است. سنگ های به کار رفته در قسمت های پایینی بنا به شکل طبیعی و عادی و سنگهای بکار رفته در قوسها و در قسمت های فوقانی مربعی شکل و مانند آجرهای بزرگی هستند. قسمت های تحتانی بنا در سالهای اخیر با گچ پوشیده شده است. احتمالاً درگذشته تمامی دیوارهای اطراف آتشکده با کنده کاری های گچی تزیین شده بودند.