لیوس
فرهنگ فارسی
دانشنامه عمومی
این روستا در دهستان سید ولی الدین قرار دارد و بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۰۲ نفر ( ۴۱خانوار ) بوده است. بسیاری از اهالی این روستا برای یافتن شغل مناسب به شهر مهاجرت کرده اند.
روستای لیوس در ۷۳ کیلومتری شمال غربی دزفول، دامنه ی شیب لَنگر کوه واقع شده، ساکنان آن از قوم بختیاری می باشند. مهم ترین صنایع دستی مردم این روستا چوقا لیوسی ، قالی جاجیم ، وریست، سیاه چادر حور می باشد، خاستگاه اولیه چوقابختیاری روستای لیوس می باشد این بالاپوش مردانه، با این طرح و نقش ، اول بار توسط زنی از اهالی روستا لیوس بافته شده و به جهت سبکی و زیبای و سادگی در طرح و نقش آن اول بار با فرمان سالار شجاع ممصالح چهارلنگ به عنوان بالاپوشی مردانه در باب ممصالح بختیاری مرسوم شده و پس آن در کل ایل بختیاری گسترش و رسمیت یافت، ترشی انار لیوس از نوع ممتاز و معروف ترشی انار است ، کار و پیشه مردم روستا لیوس اغلب دامداری و باغداری وکشاورزی است.
روستاهای گردشگری با خانه های سنگی، قبرهای اتاقکی شکل ، قلعه های باستانی کوشک، دهور ، دهگاه، نوک بن دز، دره نارنج، رودسزار و ، جنگل بلوط لنگرکوه، و مکان های زیارتی مشهور به قدمگاه امام رضا سه ، پیرونِ گُوشه ، پیرچل، امامزاده میداوید آسیابهای آبی تنوره ای، آبشار نورآباد، فسیل سنگواره بَردگژدم، باغات و چشمه دره کُول ، باغات دره سر بوُت، دره مورنج، غار قندیلی سزار نیز بخشی از ویژگی های جذاب گردشگری این روستا است.
سندی مکتوب که نشان دهنده قدمت دقیق تاریخی ، روستای لیوس باشد در دست نیست. اما با توجه به آثار و ابنیه ای که از گذشته بجا مانده ، پیشینهٔ ای بیش از هزار ساله را برای آن تخمین می زنند. کوه های اطراف لیوس را یکی از کهن ترین زیستگاههای انسانی شمال شهرهای باستانی شوش شوشتر و دزفول ( آوان ) می دانند. آثار و بناهای تاریخی که در لیوس وجود دارد مربوط به دوره های مختلف ساسانی، اتابکان لُربزرگ، صفوی و قاجار می باشد. درگذشته های نه چندان دور، مجموعه از چند پارچه آبادی کوچک اطراف لیوس با محوریت دهگاه لیوس که به "پا تَخت لیوس" معروف بوده وجود داشته ، لیوس در گذشته کانونی برای تامین مایحتاج و تبادل کالا و ارتباط میان مردمان دشت نشین شمال جلگه خوزستان دزفول و شوش و عشایر کوچ رو بخش غربی کوهستان زاگرس میانی بوده است .
