مدار شمالگان

فرهنگستان زبان و ادب

{Arctic Circle} [علوم جَوّ، نجوم] مدار َ33 ْ66 + بر روی زمین که مرز محدودۀ قطبی را نشان می دهد، جایی که حداقل در یک شبانه روز از سال خورشید هرگز غروب نمی کند

دانشنامه عمومی

مَدار شُمالْگان ( نام قدیمی تر: مدار قطب شمال ) یکی از پنج مدار مهم زمین است که در نقشه ها غالباً نمایش داده می شود. این مدار، مدارَ ۳۳°۶۶ + بر روی زمین است که مرز محدودهٔ قطبی را نشان می دهد، جایی که حداقل در یک شبانه روز از سال خورشید هرگز غروب نمی کند. به عبارت دیگر، مدار شمالگان، جنوبی ترین عرض جغرافیایی نیم کرهٔ شمالی است که حداقل یک بار در سال خورشید به مدت ۲۴ ساعت بی وقفه بالای خط افق بر آن بتابد ( خورشید نیمه شب ) .
در سال ۲۰۰۰، این مدار موازی با عرض جغرافیایی "۳۹ '۳۳ °۶۶ شمال استوا بوده است. در سال ۲۰۱۱، این مدار به عرض جغرافیایی "۴۴ '۳۳ °۶۶ ( °۶۶٬۵۶۲۲ ) شمالی رانده شده است.
محدوده شمالی این مدار، شمالگان و محدوده جنوبی آن تا مدار رأس السرطان، منطقه معتدل شمالی نام دارد. مدار جنوبگان، مدار مقابل آن در نیم کره جنوبی زمین است.

دانشنامه آزاد فارسی

مَدار شمالگان (Arctic Circle)
مَدار شمالگان
خطی فرضی در عرض جغرافیایی ۶۶ درجه و ۳۰ دقیقۀ شمالی به دور قطب شمال. در محدودۀ این خط، در تابستان دست کم یک روز خورشید غروب نمی کند و در زمستان نیز دست کم یک شب خورشید طلوع نمی کند. طول زمان روشنایی روز در تابستان یا تاریکی در زمستان بستگی به فاصله از قطب شمال دارد. با نزدیک تر شدن به قطب، طول زمانی که خورشید به طور ممتد بالا یا پایین افق قرار می گیرد، افزایش می یابد.

ویکی واژه

مدار َ۳۳ ْ۶۶ + بر روی زمین که مرز محدودۀ قطبی را نشان می‏دهد، جایی که حداقل در یک شبانه‏روز از سال خورشید هرگز غروب نمی‏کند.