گیلکی. [ ل َ ] ( ص نسبی ، اِ ) منسوب به گیلک. || لهجه مردم گیلان. || در موسیقی یکی از آهنگهای شور است. ( فرهنگ نظام ). رجوع به آهنگ شود. گیلکی. [ ل َ ] ( اِخ ) ( امیر... ) ابن محمد حاکم و فرمانروای طبس در حدود سال 440 هَ. ق. ناصرخسرو در سفرنامه خویش از این امیر و عدل و ایمنی که محافظت آن بزرگ ایجاد کرده بود و آسودگی خلق در پناه معدلت وی سخن گفته است. ( سفرنامه ناصرخسرو چ دبیرسیاقی ص 124 و 125 ).
فرهنگ معین
(لَ ) (ص نسب . ) ۱ - منسوب به گیلک ، زبان مردم گیلان از زبان های ایرانی از خانوادة هندواروپایی . ۲ - (اِ. ) گوشه ای در آواز دشتی از ملحقات شور (موسیقی ).
فرهنگ عمید
۱. مربوط به گیلک. ۲. زبانی از شاخۀ زبان های هندوایرانی که در گیلان رایج است.
فرهنگ فارسی
ابن محمد حاکم و فرمانروای طبس ( حدود ۴۴٠ ه . ق . ) . ناصر خسرو در سفرنامه خویش از عدل و داد وی سخن گفته . ( صفت ) ۱- منسوب به گیلک . ۲- یکی از گوشه های دستگاه شور. ابن محمد حاکم و فرمانروای طبس درحدود سال ۴۴٠ هجری قمری . ناصر خسرو در سفرنامه خویش از این امیر و عدل و ایمنی که محافظت آن بزرگ ایجاد کرده بود و آسودگی خلق درپناه معدلت وی سخن گفته است .
دانشنامه آزاد فارسی
گیلَکی از زبان های شمال غربی ایران که شمار زیادی از ساکنان جنوب دریای خزر به ویژه گیلانی ها به آن سخن می گویند. لهجه های گیلکی متنوع اند اما گویشوران کم وبیش زبان همدیگر را می فهمند. مجموعۀ گویش های گیلکی بیه پس (غرب گیلان) با گیلکی بیه پیش (شرق گیلان) با هم فرق بیشتری دارند. گیلکی را می توان به سه گروه تقسیم کرد: ۱. گیلکی شرقیِ شامل لاهیجانی، لنگرودی، رودبنه ای، پاشاکی، اشکوری و رحیم آبادی است. ۲. گیلکی مرکزی متشکل از رشتی و انزلیچی. ۳. گیلکی غربی شامل گیل دولابی، نوکنده یی، آلکامی، سوماسرایی (صومعه سرایی)، زریه بری (ضیابری)، آبکناری و شَرَفشاهی. گیلکی شرقی با مازندرانی همسایه است از این رو تأثیراتی روی هم دارند. گیلکی غربی هم با تالشی هم مرز است. در مجموع گیلکی شرقی و غربی کمتر دست خورده اند. گیلکی مرکزی به دلیل ارتباط گسترده با فارسی (و ترکی و روسی در انزلیچی) تأثیر زیادی از فارسی گرفته است. آثار مکتوبی به این زبان ـ با خط فارسی ـ در دست است که از مهم ترین آن ها دیوان پیر شرفشاه دولابی عارف قرن هشتم است که به گیلکی دولابی سروده شده است. امروزه آثاری به نثر و نظم گیلکی به طور مستقل یا در نشریات گیلان منتشر می شود. ضمناًَ زبان مازندرانی های کلاردشت را هم، خودِ آن ها گیلکی می نامند.
ویکی واژه
زبان گیلکی زبان مردم گیلک یا گیلان از زبان‌های ایرانی از شاخه زبان هند و اروپایی. (موسیقی):گوشه‌ای در آواز دشتی از ملحقات شور.
