دارو

لغت نامه دهخدا

دارو. ( اِ ) هرچه با آن دردی را درمان کنند. دوا. جوهر یا ماده ای که برای قطع بیماری بکار رود :
خواب در چشم آورد گویند گرد کوکنار
با فراق روی او داروی بیخوابی شود.خسروانی.راحت کژدم زده کشته کژدم بود
می زده را هم به می دارو و مرهم بود.منوچهری.در ساعت بوالقاسم کحال را آنجا آوردند تا آن تیر از وی جدا کرد و دارو نهاد.( تاریخ بیهقی ).
زین دیو، وفا چرا طمع داری ؟
هرگز جوید کس از عدو دارو؟ناصرخسرو.ای بسا شیر، کان ترا آهوست
ای بسا در دکان ترا داروست.سنائی.او را فلک برای طبیبی خویش برد
کز دیرباز داروی او آزموده بود.خاقانی.حرام آمد علف تاراج کردن
به دارو طبع را محتاج کردن.نظامی. || در ترکیبات ذیل بصورت مزید مؤخر بکار رفته است : آزاددارو. بیهوش دارو. جاندارو. جیل دارو. خسرودارو. زهردارو. سیاه دارو. شاهدارو. شفادارو. گاودارو. گیل دارو. لیمودارو. ماش دارو. نوش دارو :
طبیب بهی روی با آب و رنگ
ز حکم خدا نوشدارو بچنگ.نظامی.|| شراب. ( لغات محلی شوشتر ). || نوره که ازاله موی بدن کند. ( لغات محلی شوشتر ). || ارزن. || باروت. رجوع به باروت شود. || طبقه پستی از مغان. || مسکرات مایع. || مرد نیک و خوب. ( ناظم الاطباء ).

فرهنگ معین

[ په . ] (اِ. ) ۱ - آن چه پزشک برای درمان بیمار تجویز می کند. ۲ - درمان .

فرهنگ عمید

۱. (پزشکی ) آنچه طبیب برای معالجۀ بیمار تجویز کند از خوردنی یا نوشیدنی یا مالیدنی، آنچه با آن دردی را درمان کنند، دوا.
۲. دانه ها و گردهای خوش بو و خوش طعم از قبیل فلفل و زرچوبه و خردل و دارچین که از گیاه ها و درختان می گیرند و برای خوش طعم ساختن غذاها به کار می برند.
* داروی بیهوشی: (پزشکی ) دارویی که با آن کسی را بیهوش کنند.

فرهنگ فارسی

پیر آنتوان کنت رجل اداری و مولف فرانسوی ( و. مون پیله ۱۷۶۷ - ف. ۱۸۲۹ م . ) عضو آکادمی فرانسه .
آنچه که با آن دردی رادرمان کنند، گردهای خوشبو
۱ - آنچه جهت معالجه بیمار برای خوردن نوشیدن یا مالیدن تجویز کند دوا . ۲ - درمان علاج . ۳ - زهر . ۴ - باروت . جمع داروها داروجات ( غلط مشهور )

فرهنگستان زبان و ادب

{drug , medicine , medication} [پزشکی، روان شناسی، علوم دارویی] ماده ای غیرغذایی که از آن برای آزمایش و تشخیص و درمان استفاده می شود * مصوب فرهنگستان اول

دانشنامه عمومی

دارو ( به انگلیسی: Drug ) در دانش پزشکی به هر ماده ای که برای درمان، تسکین علائم، تشخیص بیماری یا پیشگیری از آن به کار رود و بر ساختار یا کارکرد جاندار اثر بگذارد و پس از ورود به بدن، عملکرد بدن را تصحیح کند گفته می شود. در تعریفی دیگر، دارو به ماده ای گفته می شود که با اثر بر گیرنده ای خاص در داخل، خارج یا دیواره سلول، باعث شروع یا مهار عملکردی خاص می گردد و قدرت اثر دارو با میزان و تعداد این تعامل، نسبت مستقیم دارد؛ البته داروهایی که محل اثر موضعی دارند، همچون: آنتی اسیدها، ضدعفونی کننده های موضعی و مواد حاجب، در این تعریف نمی گنجند.
دارو ممکن است که منشأ طبیعی ( گیاهی یا حیوانی ) داشته باشد یا به طور مصنوعی ساخته شود. داروهای شیمیایی معمولاً در آزمایشگاه و به دست داروسازان و گاهی پزشکان یا دانشمندانی دیگر کشف شده و پس از تحقیقات کافی و تأیید مراجع رسمی، در کارخانه های داروسازی تولید می شوند.
مصرف دارو با این روش ها: خوراکی ( قرص و شربت ) ، مالیدنی ( پماد و قطره ) ، استنشاقی ( از راه تنفس ) ، تزریقی ( آمپول ) یا شیاف مصرف می شود. داروها به چهار صورت معدنی، حیوانی، گیاهی یا شیمیایی وجود دارند. همچنین می توان داروها را به دو دسته مُجاز و غیرمجاز ( مانند برخی مخدرها ) طبقه بندی کرد.
داروها اصولاً باید در شرایط ویژه ای نگهداری شوند؛ همچنین تاریخ مصرف مشخصی دارند. شیوه مصرف دارو و چنده گذاری ( دُوز مصرفی ) آن در نسخه پزشک معالج، مشخص می شود. برخی از داروهای ساختنی - که به آن ها داروهای جالینوسی نیز گفته می شود - در داروخانه با نسخه پزشک و از ترکیب چند ماده دارویی ساخته می شود.
به محل فروش دارو داروخانه گفته می شود.
ریشه واژه دارو به زبان پهلوی و واژه «داروک» برمی گردد. این واژه با Drug در انگلیسی هم ریشه است.
تحلیل این واژه: دار ( درخت ) + وک ( پسوند صفت ساز ) : داروک.
دارو به معنای درختی است که خاصیت دارویی دارد؛ چون در گذشته، بیشتر داروها را از درخت می گرفتند.
فریدون جنیدی در کتاب داستان ایران درباره نام دارو می نویسد: درخت در زبان اوستایی «دااورو» dauru نامیده می شود و در گذر از اوستا به پهلوی، به گونه «دار» بر آمده است، و «داروک» درختچه و بوته است، و چنان که پیداست، پیش از پیدا شدن داروهای شیمیایی، همه داروها را از بوته ها و درختچه ها برمی گرفته اند. واژه «داروک» ( پهلوی کهن ) ، در پهلوی نو به گونه «داروگ» درآمد و با همین گونۀ نو، ره به زبان های اروپایی گشود که آن را در انگلیسی drug، در فرانسوی drogue و لاتینی droga می خوانند.
دارو (ترانه). «دارو» ( به انگلیسی: Medicine ) ترانه ای از خواننده آمریکایی جنیفر لوپز با همراهی رپر مراکش - آمریکایی فرنچ مونتانا است. این ترانه در ۳ آوریل ۲۰۱۹ به عنوان تک آهنگ منتشر گردید. این ترانه اولین نسخه انتشار جنیفر لوپز تحت نظر شرکت شرکت سرگرمی هیت کو و سومین همکاری اش با فرنچ مونتانا پس از «همان دختر» و «ا لو یا پاپی» که هردو در هشتمین آلبوم استودیویی لوپز، ای. کا. ای. ( ۲۰۱۴ ) ظاهر شده اند، است.

دانشنامه آزاد فارسی

دارو (drug)
مواد طبیعی یا صناعی برای تشخیص، پیش گیری، و درمانِ بیماری ها، یا کمک به بهبودیافتن آسیب های وارده به انسان یا حیوان. سابقاً بسیاری از داروها را از گیاهان یا حیوانات به دست می آوردند و برخی از مواد معدنی نیز ارزش دارویی داشتند. امروزه بسیاری از داروها را در آزمایشگاه ها می سازند. داروهایی که انسان مصرف می کند به سه دسته تقسیم می شوند: داروهایی که بدون نسخه یا با نسخه به فروش می رسند و مردم آن ها را با نام دارو می شناسند، ازجمله پاراستامول و پنی سیلین؛ داروهای تفننی، ازجمله الکل و نیکوتین؛ و داروهایی که مصرف آن ها بدون تجویز پزشک غیرقانونی است، مثل آمفتامین ها، بنگ، و کوکائین. داروها به طرق گوناگون خوراکی، تزریقی، لوسیون یا پماد و استنشاقی مصرف می شوند یا به صورت شیاف و برچسب پوستی۱ به کار می روند. یکی از اولین پژوهش های علمی در زمینۀ اثر داروها بر بدن انسان دربارۀ دیژیتالیس صورت گرفت. دیژیتالیس مخلوطی از داروی حاصل که از گیاه انگشتانه (Digitalis Purpurea) است که قدرت انقباض عضلۀ قلب را افزایش می دهد. این دارو هنوز برای درمان برخی از بیماری های قلبی، ازجمله نارسایی قلبی، کاربرد دارد. چنین داروهایی به سبب آثار مثبتی که دارند تجویز می شوند، ولی ممکن است عوارض جانبی ناخواسته ا ی هم دربر داشته باشند. عوارض جانبی داروها معمولاً خفیف اند، ولی مصرف فراوان دارو یا استفادۀ هم زمان از چند دارو ممکن است باعث تشدید عوارض جانبی شود. این عوارض ممکن است خطرناک باشند. مثلاً، پاراستامول داروی ضد درد است، اما مقادیر زیاد آن مسموم کننده و حتی کشنده است. بعضی از داروها اعتیادآورند (← اعتیاد). نیکوتین شایع ترین داروی اعتیادآوری است که مصرف می شود و به همین سبب ترک دخانیات برای افراد سیگاری دشوار است. داروهای اعتیادآوری که بر مغز تأثیر می گذارند خطرناک تر از نیکوتین اند. داروهای غیرقانونی، مثل کوکایین و کرَک، اعتیادآورند و با گذشت زمان، مصرف کننده متوجه می شود که برای رسیدن به اثر مطلوب باید مقدار مصرف دارو را افزایش دهد. مقدار زیاد این داروها کشنده است.
اصطلاح شناسی. داروها عموماً سه اسم دارند. اول، نام شیمیایی دارو که غالباً به سبب پیچیده بودن به سختی به خاطر سپرده می شود. سازمان های مسئول، برای هر داروی جدید که احتمال استفاده از آن در پزشکی باشد، نام تأییدشدۀ عمومی یا غیراختصاصی ای در نظر می گیرند. چنین دارویی، برحسب مرکزی که نام گذاری را صورت داده است، ممکن است پسوند داشته باشد، مثل BP (راهنمای دارویی انگلستان)، BPC (کد محصولات دارویی انگلستان)، یا USP (راهنمای دارویی امریکا). داروها را می توان براساس اسامی تأییدشدۀ آن ها تهیه کرد، ولی بیشتر با نام های اختصاصی یا تجاری شناخته می شوند. این نام ها در شرکت تولیدکنندۀ دارو، که حق انحصاری ساخت آن را به دست می آورد، انتخاب می شوند. یک ترکیب ممکن است اسامی اختصاصی متعددی داشته باشد. نیز ← دارو،_ژنریک؛ سوء_مصرف_دارو.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] دارو یا دوا عبارت است از هر ماده ای که برای درمان یا تسکین و یا پیشگیری بیماری به بیمار تجویز می شود.
از آن در بابهای صلات، صوم، حج، نکاح، اطعمه و اشربه سخن گفته اند.
← احکام دارو در باب اطعمه و اشربه
۱. ↑ مستند الشیعة ج۱۵، ص۳۴.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج ۳، ص۵۷۲-۵۷۳.
...

ویکی واژه

(پزشکی): هر ماده‌ای که به انسان یا جانور بدهند تا در تشخیص درمان، یا پیشگیری بیماری‌ها، تسکین بیماری، یا بهبود حال بیمار بکار آید.
(پزشکی): آن چه پزشک برای درمان بیمار تجویز می‌کند؛ درمان؛ هر چه با آن دردی را درمان کنند.