معنی دلیری | لغت یاب

لغت نامه دهخدا

دلیری. [ دِ ] ( حامص ) حالت و چگونگی دلیر. شجاعت. مردانگی. ( ناظم الاطباء ). دلاوری. بهادری. پردلی. دلداری. زهره. مقابل بددلی و جبن ، و آن از محاسن صفات ، میان بددلی و بی پروایی. ( یادداشت مرحوم دهخدا ). اقدام.بأس. بطالة. ( دهار ). بطولة. بَهس. تسوید. ذمارة. شراعة. عارضة. عذر. قدمة. ( منتهی الارب ). کلاع. ( دهار ).لبح. لیس. ( منتهی الارب ). نجدة. ( دهار ) :
در نام جستن دلیری بود
زمانه ز بددل بسیری بود.فردوسی.بدانست شنگل که او راست گفت
دلیری و گردی نشاید نهفت.فردوسی.پس آن نامه شاه بنمودشان
دلیری و تندی بیفزودشان.فردوسی.دلیری ز هشیار بودن بود
دلاور سزای ستودن بود.فردوسی.کجات آن همه گنج و مردانگی
دلیری و نیروی و فرزانگی.فردوسی.ز گفتار او گشت بهرام زرد
بپیچید و خشم از دلیری بخورد.فردوسی.مرا خوبی و گنج آباد هست
دلیری و مردی و بنیاد هست.فردوسی.صورت شیری دل شیریت نیست
گرچه دلت هست دلیریت نیست.نظامی.برانگیختم گرد هیجا چو دود
چو دولت نباشد دلیری چه سود.سعدی.تصبصب ؛ شدت دلیری. جوسان ؛ گشتن به شب از دلیری. درابة، دربة؛ دلیری بر حرب و بر هرکار. غَشَمشَمة، غشمشمیة؛ دلیری و رسایی در کار. ( منتهی الارب ). || جرأت. جسارت. بی باکی. گستاخی. بستاخی. رستی. بی پروائی. تهور. تَجاسُر. ( تاریخ بیهقی ). تجری. جراء. ( منتهی الارب ). جراءة. ( دهار ). جرایة. جرائیة. جرة. ( منتهی الارب ). جسارة. دهاء. ( دهار ) :
که سگ رابه خانه دلیری بود
چو بیگانه شد بانگ وی کم شود.فردوسی.دلیری بد از بنده این گفتگوی
سزد گر نپیچی تو از داد روی.فردوسی.تو مردی راست دلی و دلیر و این کار به دلیری... خواهی کردن. ( مجمل التواریخ و القصص ).

فرهنگ معین

( ~. )(حامص . ) ۱ - دلاوری ، شجاعت . ۲ - جرأت ، جسارت .

فرهنگ عمید

دلاوری، جرٲت، شجاعت.

فرهنگ فارسی

۱ - دلاوری شجاعت . ۲ - جرات جسارت .

دانشنامه عمومی

دلیری، دلاوری، بی باکی، نترس بودن ( به انگلیسی: courage ) و شجاعت یا تهور ( به انگلیسی: Braveness ) ، به معنی ازجان گذشتگی و دلاوری در کارها است و صفتی است از صفات نیکوی چهارگانه که حد وسط بی باکی و ترسو بودن به شمار می آید. واژه شجاعت عربی است. شجاعت به معنی نترس بودن نیست، کسی که از چیزی ترس ندارد شجاع نیست، بلکه اگر بتواند به ترس خود غلبه کند و جرأت کند با وجود ترسش کاری را انجام دهد شجاع است.
ملاصدرا در تعریف آن گوید:
شجاعت خلقی است که افعال میان تهور و جبن که از رذائل اند دو طرف افراط و تفریط آنند.
ابن مسکویه نیز دلیر را این گونه تعریف می کند:
«شجاع به هر کسی که دست به هر کار خطرناک و ترس آوری بزند نمی توان گفت، مثلاً اگر کسی در موقع خطرات طبیعی مثل زلزله، آتشفشان یا گردباد، یا از انواع بیماری های خطرناک، یا در کشتی به موقع طوفان نترسد شجاع نمی توان نامید.
ویا در زمانی که همه چیز خوب و امن است مثلاً تصمیم بگیرد خود را از پشت بام به پایین پرت کند یا بدون بلد بودن شنا وسط دریای خروشان بپرد شجاع نمی توان نامید. این گونه اشخاص بیش تر از این که شجاع باشند، نادان یا ساده لوح محسوب می شوند. بلکه شجاع کسی است که در هر سختی و مصیبتی و ناگواری، صبور باشد و زود خود را نبازد و شکوه و شکایت نکند، و همچنین در زمانی که کاری را بر عهده می گیرد ( که از لحاظ عقل و منطق و شرط زمان و مکان پسندیده است ) دیگر در هنگام اجرا اگر با گرفتاری و مشکلی برخورد کرد و احیاناً مورد تهدید و فشاری هم قرار گرفت، جا نزند و با استواری و استقامت کارش را دنبال کند.
این شخص را شجاع نامند و این صفت، یک صفت پسندیده و مورد تشویق و احترام می باشد. »
دلیری (آلبوم سلین دیون). دلیری ( به انگلیسی: Courage ) دوازدهمین آلبوم استودیویی انگلیسی زبان از هنرمند اهل کانادا سلین دیون است. این آلبوم در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۹ توسط کلمبیا رکوردز منتشر شد. این اولین آلبوم انگلیسی زبان دیون پس از آلبوم عاشقی ات به من جان دوباره داد ( ۲۰۱۳ ) است.
این آلبوم به رتبه یک بیلبورد ۲۰۰ رسید و به اولین آلبوم رتبه یک دیون پس از ۱۷ سال تبدیل شد. همچنین در رتبه یک کانادا، سوئیس و بلژیک قرار گرفت. دلیری به ده رتبه برتر در بسیاری از کشورها از جمله بریتانیا، انگلستان و فرانسه قرار گرفت.
دلیری (فیلم ۱۹۳۰). «دلیری» ( انگلیسی: Courage ) فیلمی در ژانر درام به کارگردانی آرچی مایو است که در سال ۱۹۳۰ منتشر شد.
از بازیگران آن می توان به بل بنت، ماریان نیکسون، ریچارد تاکر، و رکس بل اشاره کرد.