شب یلدا که به آن شب چله نیز گفته می‌شود، یکی از جشن‌های باستانی و مهم ایرانیان است که در آن بلندترین شب سال و آغاز فصل زمستان گرامی داشته می‌شود. این جشن در نیم‌کره شمالی در شب ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) آغاز شده و تا طلوع آفتاب ۱ دی (نخستین روز زمستان) ادامه دارد.
توضیحات بیشتر:
معنی واژه یلدا: کلمه یلدا از واژه‌ای سریانی به معنای تولد و زایش گرفته شده است. این واژه به زایش خورشید و پیروزی نور بر تاریکی در طولانی‌ترین شب سال اشاره دارد.
آداب و رسوم:
جمع شدن خانواده: در این شب، خانواده‌ها دور هم جمع می‌شوند و با خوردن میوه‌ها و تنقلات، به ویژه هندوانه، انار و آجیل، این شب را جشن می‌گیرند.
شاهنامه‌خوانی و قصه‌گویی: بزرگ‌ترها داستان‌هایی را برای کودکان تعریف می‌کنند و شاهنامه‌خوانی نیز یکی از رسوم رایج است.
تفأل به دیوان حافظ: یکی از سنت‌های محبوب در شب یلدا، تفأل به دیوان حافظ است که به نوعی به پیش‌بینی و جستجوی راهنمایی از شعرهای او مربوط می‌شود.
نمادها:
هندوانه: نماد گرما و تابستان، که به عنوان یادآور فصل گرما در این شب استفاده می‌شود.
انار: نشانه زایش و شادی است و به عنوان میوه‌ای خون‌ساز شناخته می‌شود.
آجیل: شامل پسته، بادام و گردو است که به عنوان خوراکی‌های خوشمزه و مغذی در این شب مصرف می‌شود.
تاریخچه: جشن یلدا از دیرباز در فرهنگ ایرانیان وجود داشته و با آیین‌های مختلفی از جمله آیین میترائیسم و جشن‌های زرتشتی مرتبط است. این شب به عنوان شبی برای پیروزی نور بر تاریکی و جشن زایش خورشید شناخته می‌شود.
جایگاه فرهنگی: شب یلدا به عنوان نمادی از همبستگی و دوستی در میان ایرانیان شناخته می‌شود و به رغم تغییرات زندگی مدرن، هنوز هم به عنوان یک جشن خانوادگی و اجتماعی برگزار می‌شود.
