زیلن (Xylene) به مخلوط سه ایزومر زایلین به نام‌های اورتو-زایلین (ortho-xylene)، متا-زایلین (meta-xylene) و پارا-زایلین (para-xylene) گفته می‌شود. این ترکیب به عنوان یک حلال در صنایع مختلف، به ویژه در صنایع شیمیایی و رنگ‌سازی، کاربرد گسترده‌ای دارد.
انواع:
زیلن به چهار نوع اصلی تقسیم می‌شود که هر یک دارای خواص فیزیکی و شیمیایی خاصی هستند:
اورتو زیلن (ortho-xylene):
دارای دو گروه متیل که به دو کربن مجاور متصل هستند.
متا زیلن (meta-xylene):
دارای دو گروه متیل که به کربن‌های غیرمجاور متصل هستند.
پارا زیلن (para-xylene):
دارای دو گروه متیل که به دو کربن مخالف متصل هستند.
اتیل بنزن (ethyl benzene):
یک ترکیب مشابه که به عنوان پیش‌ساز برای تولید استایرن استفاده می‌شود.
ویژگی‌ها و خواص
ظاهر: زیلن به شکل مایع بی‌رنگ و با بوی شیرین است.
چگالی: کمتر از آب متراکم است و در آب نامحلول است.
نقطه انجماد: حدود ۵۶ درجه فارنهایت (حدود ۱۳ درجه سانتی‌گراد).
جرم مولکولی: به طور متوسط حدود ۱۰۶.۱۶ گرم بر مول.
خطرات:
کار با زیلن بدون رعایت نکات ایمنی می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد، از جمله:
عوارض تنفسی: سوزش بینی، گلو و ریه‌ها.
عوارض عصبی: سردرد، عدم هماهنگی عضلات، سرگیجه و تأخیر در واکنش به محرک‌های بصری.
عوارض جسمی: افزایش دمای بدن، رعشه و عوارض قلبی.
سرطان: در معرض قرار گرفتن طولانی‌مدت با زایلن ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
