کتاب «التأویل فی التفسیر بین المعتزلة و السنة» نوشته دکتر سعید شنوقة، استاد زبان عربی در دانشگاه الطارف الجزایر، به بررسی مفهوم «تأویل» در تفسیر قرآن از دیدگاه معتزله و اهل سنت میپردازد. این اثر با تمرکز بر تفسیر «الکشاف» زمخشری، که نماینده تفکر معتزلی در تفسیر قرآن است، به تحلیل روششناسی تأویل در این تفسیر میپردازد و نقدهای اهل سنت به این رویکرد را نیز مورد بررسی قرار میدهد.
نویسنده در این کتاب، تأویل را به معنای «اجتهاد و اعمال رأی در تفسیر» معرفی میکند. معتزله در راستای تأیید اصول پنجگانه خود (توحید، عدل، وعد و وعید، منزلة بین المنزلتین و امر به معروف و نهی از منکر) به تأویل آیات قرآن روی آوردهاند. در این میان، زمخشری با استفاده از لغتشناسی و نحو، تلاش کرده است تا مفردات یا عبارات قرآن را به گونهای تفسیر کند که با عقاید اعتزالی او سازگار باشد.
این کتاب در ۴۶۷ صفحه و به زبان عربی منتشر شده است و توسط «المکتبة الأزهرية للتراث» در قاهره به چاپ رسیده است. برای مطالعه آنلاین یا دانلود این کتاب، میتوانید به منابع معتبر دیجیتال مانند نورلایب یا ویکیفقه مراجعه کنید.