خداوند متعال در قرآن کریم، با شیوه‌ای حکیمانه و متقن، حقانیت این کتاب آسمانی و صدق رسالت پیامبر اکرم را به چالش و مبارزه‌طلبی (تحدی) فراخوانده است. این دعوت الهی، به‌صورت تدریجی و در مراحل مختلف صورت پذیرفته است. در مرحله نخست، منکران را به آوردن کتابی همانند تمام قرآن دعوت نمود و هنگامی که از این کار ناتوان ماندند، در مرحله بعد، آنان را به آوردن ده سوره مشابه قرآن فراخواند. با عجز و ناتوانی مجدد مشرکان، چالش نهایی و سومین مرحله تحدی، یعنی آوردن تنها یک سوره مشابه سوره‌های قرآن، مطرح گردید.
تحدی به یک سوره، به‌عنوان نهایی‌ترین و قاطع‌ترین مرحله این مبارزه‌طلبی، در آیات متعددی از قرآن کریم بیان شده است. نخستین بار در آیه ۳۸ سوره یونس و سپس به‌صورتی مبسوط‌تر در آیات ۲۳ و ۲۴ سوره بقره به آن اشاره رفته است. خداوند متعال در این آیات با بیانی قاطع و دوراندیشانه خطاب به منکران می‌فرماید: «وَإِن کُنتُمْ فِی رَیْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَىٰ عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَهٍ مِّن مِّثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَکُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ﴿۲۳﴾فَإِن لَّمْ تَفْعَلُوا وَلَن تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِی وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَهُ ۖ أُعِدَّتْ لِلْکَافِرِینَ﴿۲۴﴾»؛ یعنی اگر درباره آنچه بر بنده خود پیامبر نازل کرده‌ایم شک و تردید دارید، اگر راستگویید، یک سوره مانند آن بیاورید و گواهان خود را غیر خدا فراخوانید. پس اگر چنین نکردید و هرگز نخواهید کرد از آتشی که هیزم‌آن انسان‌ها و سنگ‌هاست و برای کافران آماده شده بپرهیزید.
این دعوت الهی، همراه با پیش‌بینی صریح عجز ابدی مخالفان «وَلَن تَفْعَلُوا»، نشان‌دهنده اعجاز بی‌همتای قرآن کریم در ابعاد ادبی، بلاغی و محتوایی است. این چالش، پاسخی همیشگی به تمامی تردیدها در مورد منشأ وحیانی قرآن است و اثبات می‌کند که این کتاب، سخنی فراتر از توانایی بشر است. بنابراین، تقوا پیشه کردن و دوری از عذاب الهی، تنها راه برای کسانی است که در برابر این نشانه آشکار الهی سر تسلیم فرود نمی‌آورند.
