ریشهی واژه طغی در زبان عربی به معنی «از حد گذشتن»، «سرکشی کردن» و «تجاوز از مرز حق و عدالت» است. بنابراین، الطاغین (جمعِ طاغٍ) به معنای «سرکشان»، «ستمگران»، یا «کسانی که از فرمان خدا و حدود حق تجاوز کردهاند» میباشد. این واژه نهتنها شامل ظلم آشکار است، بلکه هرگونه خودخواهی و تمرد از حقیقت را نیز دربر میگیرد.
کاربرد در آیه ۲۲ سوره نبأ
در آیهی مورد نظر میخوانیم: «لِلطَّاغِينَ مَآبًا» یعنی دوزخ بازگشتگاهی برای برای سرکشان و طاغیان است. در اینجا «مَآب» به معنای «بازگشتگاه» یا «جای بازگشت» است. ترکیب آیه بیان میکند که جهنم مقصد نهایی کسانی است که در دنیا از فرمان خدا سرپیچی کرده و راه طغیان، ستم و غرور را پیش گرفتند. این بیان، هم هشدار است و هم نتیجهی طبیعی کردار آنان.
پیام معنایی و اخلاقی آیه
آیه با ساختاری کوتاه و کوبنده، عدالت الهی را یادآور میشود؛ هرکس از مرز بندگی بگذرد و بر حق طغیان کند، بازگشتگاهش دوزخ است. «لطاغین مآباً» نشان میدهد که طغیان در منطق قرآن نه صرفاً عمل بیرونی، بلکه حالت درونی سرکشی در برابر حق است. این آیه تقابل روشنی میان «متقین» (در آیات پیشین، بهشتیان) و «طاغین» (دوزخیان) را ترسیم میکند؛ تا انسان میان دو مسیر، آگاهانه انتخاب کند.