خجج

«خجج» به معنای چینه‌دان مرغ یا سنگدان مرغ است. این بخش از دستگاه گوارش پرندگان نقش مهمی در فرآیند هضم دارد؛ غذا ابتدا در چینه‌دان جمع می‌شود و سپس به سنگدان منتقل شده و تحت تأثیر حرارت و فشار مکانیکی هضم می‌گردد. این عضو در سلامت و تغذیه پرندگان اهمیت فراوانی دارد و مطالعه آن در طب سنتی و علوم زیستی همواره مورد توجه بوده است. منابع قدیمی پزشکی مانند «ناظم الاطباء» نیز به این معنی اشاره کرده‌اند و به بررسی عملکرد و اهمیت آن در بدن پرندگان پرداخته‌اند.

علاوه بر کاربرد فیزیولوژیکی، «خجج» در معنای مجازی و قدیمی‌تر خود به حوصله، صبر یا توانایی تحمل اشاره دارد. در این کاربرد، کلمه به ویژگی‌های شخصیتی و اخلاقی افراد نسبت داده می‌شده و نشان‌دهنده ظرفیت فرد برای بردباری و مدیریت دشواری‌ها بوده است. این معنی در متون کهن فارسی، به‌ویژه در آثار ادبی و پزشکی، دیده می‌شود، اگرچه امروز کمتر رایج است.

لغت نامه دهخدا

خجج. [ خ َ ج َ ] ( اِ ) چینه دان مرغ. ( از ناظم الاطباء ). حوصله. سنگدان مرغ.