تجزیۀ کنانشی یک روش علمی برای شناسایی و اندازه‌گیری مقدار عناصر مختلف در یک نمونه است. به زبان ساده، این روش به ما کمک می‌کند بفهمیم در یک جسم یا ماده چه عناصری وجود دارد و هر کدام چقدر است.
چطور کار می‌کند؟
۱. ابتدا نمونه مورد نظر را با نوترون‌ها (ذرات کوچک که در هسته اتم‌ها وجود دارند) بمباران می‌کنند.
۲. این نوترون‌ها وارد هسته اتم‌های عناصر موجود در نمونه می‌شوند و باعث می‌شوند آن‌ها به شکل پرتوزا (رادیواکتیو) درآیند.
۳. این اتم‌های پرتوزا انرژی‌هایی را به صورت تابش گاما (نوعی تابش الکترومغناطیسی) آزاد می‌کنند.
۴. این تابش‌ها مانند یک «اثر انگشت» برای هر عنصر خاص است، چون هر عنصر پرتوزا پرتوهایی با انرژی‌های مخصوص به خود دارد.
۵. با اندازه‌گیری این پرتوها (طیف انرژی و مدت زمانی که این پرتوها ادامه دارند) می‌توان فهمید چه عناصری در نمونه وجود دارد و مقدار هرکدام چقدر است.
مزیت این روش این است که دقیق، حساس و غیر مخرب است؛ یعنی نمونه معمولاً خراب نمی‌شود و می‌توان عناصر را با دقت بالا تشخیص داد.
