شمارش فرآیند تعیین و مشخص کردن عناصر یک مجموعهٔ متناهی است. به عبارت دیگر، شمارش روشی است که در آن به هر یک از اعضای مجموعه به‌صورت یک‌به‌یک شماره‌ای اختصاص داده می‌شود تا از این طریق بتوان اندازهٔ مجموعه را مشخص کرد. این واژه و اندازه‌گیری از مهم‌ترین روش‌ها و مفاهیم در حوزهٔ ریاضیات به شمار می‌روند. مفهوم عدد و عمل شمارش بسیار کهن‌تر از تاریخ مکتوب بشر است؛ بنابراین چگونگی پیدایش و تکامل فرآیند شمارش نامشخص باقی مانده است. با این حال می‌توان فرض کرد که انسان از دیرباز با مفهوم عدد آشنا بوده یا دست‌کم به تفاوت کم و بیش در تعداد اشیاء پی برده است؛ زیرا برخی از جانوران نیز به نوعی این درک را دارند. مدت زمان زیادی سپری شد تا انسان توانست نمادهای هندسی برای نمایش اعداد بسازد و بدون شک، نمادهای مربوط به اعداد، پیش از دیگر نشانه‌ها ابداع شده‌اند.
شمردن
لغت نامه دهخدا
بفرمود تا خواسته بشمرند
همه سوی کاخ سیاوش برند.فردوسی.تو خودکامه را گر ندانی شمار
برو چارصد بار بشمر هزار.فردوسی.نه تازی چنین کرد، نی پارسی
اگر بشمری سال صد بار سی.فردوسی.به انگشت بشمر زمان تا دو ماه
که از روم بینی به ایران سپاه.فردوسی.که این بر من و بر تو هم بگذرد
زمانه دم ما همی بشمرد.فردوسی.زین پیش همه روزه شمردی گه آن بود
گاه است که اکنون قدح باده شماری.فرخی.به گیتی درون جانور گونه گون
بسند از گمان وز شمردن فزون.اسدی.دانه ریگ در قعر آن بتوان شمرد. ( کلیله و دمنه ).
- اختر شمردن؛ ستاره شمردن:
که برآسمان اختری بشمرد
خم چرخ گردنده را بنگرد.فردوسی.- || از درد یا غم یا مصیبتی به خواب نرفتن و بیداری کشیدن:
زآن کو به گناه قوم نادان
در حسرت روی ارض موعود
اختر به سحر شمرده یاد آر.دهخدا.- انفاس یا نفس یا دم کسی راشمردن؛ سخت مراقب گفتار و کردار کسی بودن. او را سخت تحت نظر گرفتن. ( از یادداشت مؤلف ). مراقب اعمال کسی بودن: طغرل حاجبش را بر وی در نهان مشرف کرده بود تا انفاس یوسف می شمرد و هرچه رود بازمی نماید. ( تاریخ بیهقی ). سلطان ایشان را بنواخت وامید داد و با ایشان بنهاد که انفاس خداوندان خود می شمرند و هرچه رود با عبدوس می گویند تا وی بازنماید.( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 219 ).
- برشمردن؛ شمردن. شمارش کردن.شماردن:
یکایک بر او برشمرهرچه هست
ز گنج و ز تاج و ز تخت نشست.فردوسی.اگر صفات جمال تو بر تو برشمرم
گمان مبر که کسی را همال خود شمری.سوزنی.- || جزء به جزء نقل و حکایت کردن. یکایک قصه کردن. ( یادداشت مؤلف ). شرح دادن:
فرستاده بهرام را مژده برد
سخنهای مهران بر او برشمرد.
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. به شمار آوردن.
فرهنگ فارسی
( مصدر ) ( شمرد شمرد خواهد شمرد بشمر شمرنده شمرده شمرش ) ۱ - حساب کردن تعداد کردن پنداشتن یا کسی را به... شمردن. وی را... محسوب داشتن: ز تخم گیاهان کوهی خورد چو ما را به مردم همی نشمرد.
ویکی واژه
شمریدن:
حساب کردن.
به حساب آوردن.
جمله سازی با شمردن
شمردن نباید مرا ز آن شمار که کرده ست زنگی و تازی شکار
راحت جان بندگان خدای راحت جان خود شمردندی
صدای زر شمردن، کرده کر گوش ترا منعم چنین گر نیست، بسم الله! فریاد گدا بشنو!
