ریشۀ واژۀ جَهر از مادۀ ج‑هـ‑ر در زبان عربی گرفته شده است که بر مفهوم آشکارا و بلند سخن گفتن یا آشکارسازی چیزی دلالت دارد. این ریشه، بارها در متون کهن و همچنین در قرآن‌کریم به‌کار رفته و معنای اصلی آن، مقابل پنهان‌کاری و نجوا است. صورت فعلِ آن، مانند جَهَرَ، به معنای آشکار کردن صدا یا راز است و در مقابل فعل أَسَرَّ به معنای پنهان کردن قرار می گیرد.
این واژه با حفظ ساختار ریشه‌ای خود، در قالب‌های مختلف صرفی مانند جَهر، جَهرة، جَهْران و تَجْهیر گسترش یافته و در حوزه‌های گوناگون ادبیات، فقه، اخلاق و علوم قرآنی کاربرد یافته است. برای نمونه، در علوم قرآنی قرائت جَهریه به خواندن بلند آیات در نمازهای خاص اطلاق می‌شود. همچنین، در ادبیات عرب، جَهر به عنوان یکی از ویژگی‌های حروفِ بی‌صدا (حروف حلقی و شبه‌حلقی) نیز طبقه‌بندی می‌شود که با انسداد جزئی یا کامل تارهای صوتی تلفظ می‌گردند.
باتوجه به تعداد دفعات کاربرد این کلمه که در برخی منابع ۱۶ بار ذکر شده، می‌توان دریافت که این ریشه از اهمیت نسبی در ساختار واژگانی زبان عربی برخوردار است. بررسی دقیق این کاربردها نشان می‌دهد که مفهوم محوری جَهر، یعنی آشکارسازی و صدای بلند، در همۀ مشتقات آن حفظ شده و این واژه به‌عنوان پایه‌ای برای بیان مفاهیم مرتبط با ظاهر‌سازی، اعلان و صداقت در گفتار به‌کار می‌رود.