روسیه ٔ شوروی

روسیه شوروی. [ سی ی َ ی ِ رَ ] ( اِخ ) یا اتحاد جماهیر شوروی یا بطور اختصار شوروی کشور بزرگ اروپایی و آسیایی است که از شمال به اقیانوس منجمد شمالی و از مغرب به نروژ و فنلاند و سواحل بالتیک و آلمان و از جنوب به رومانی و دریای سیاه و ترکیه و ایران و افغانستان و پامیر و منچوکو و چین و از مشرق به اقیانوس کبیر محدود است. فاصله مرزهای آن از مغرب به مشرق نزدیک به 10000 کیلومتر و از شمال به جنوب 3000 کیلومتر و وسعت آن بیشتراز 22 میلیون کیلومتر مربع یعنی 16 خشکیهای سطح زمین است. کشور شوروی از 35 درجه عرض شمالی تا منطقه قطبی کشیده شده و قسمت عمده آن در منطقه معتدله سردو نواحی شمال آن یخبندان است و چون ارتفاعاتی که جهت شرقی و غربی داشته باشد جز در مناطق جنوبی دیده نمی شود آب و هوای سرد قطبی تا نواحی جنوبی نیز تأثیر می کند منتها بمناسبت تغییر عرض جغرافیایی و دوری و نزدیکی به اقیانوس شدت سرما در نواحی جنوب کمتر و شدت درجه حرارت و خشکی هوا در نواحی شرقی بیشتر است.
رودها و دریاچه ها - رودهای روسیه بعلت وسعت کشور و دور بودن سرچشمه آنها از دریاهای اطراف و جلگه ای بودن خاک عموماً طویل و جریان آنها ملایم و جز در ایام یخبندان زمستان همه وقت قابل کشتیرانی است. مهمترین رودهایی که به اقیانوس منجمدشمالی می ریزد در روسیه اروپا رودهای پچورا و دوینا و در روسیه آسیا رودهای بسیار طویل ابی و ینی سئی و لنا است. رودهای دیگر روسیه عبارت است از دنی یستر دنی یپر و دن که بدریای سیاه و دریای آزوف می ریزند و نوا و دونا که طول آنها کم است و بدریای بالتیک وارد می شوند. غیر از رودهای مذکور رودهای دیگری نیز در روسیه جاریست که بدریاچه های داخلی می ریزند مانند رود طویل ولگا ( بطول 3688 کیلومتر ) و رود اورال که بدریاچه خزر می ریزند و رودهای معروف سیحون و جیحون که وارد دریاچه اورال میشوندو در جنوب شرقی سیبری نیز رود آمور جریان دارد که به اقیانوس کبیر می پیوندد.
زبان - ملل مختلف اتحاد جماهیر شوروی به زبانهای ملی خود تکلم و با الفبای روسی کتابت می کنند ولی آموختن زبان روسی برای عموم افراد ملل مختلف آن کشور اجباری است. و رجوع به روسی شود.
تقسیمات - اتحادجماهیر شوروی شامل روسیه شوروی، اوکرانی، بیلوروسی، ارمنستان، آذربایجان، گرجستان، ترکستان، ازبکستان، تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان است و از 1940م. بدین جمهوریها، جمهوریهای ملداوی، لیتوانی، لتونی و استونی افزوده شده است.