کلمهی «دش دشتانی ثانویه» یا به انگلیسی Secondary Dysmenorrhea در علم پزشکی به معنای درد قاعدگی (دش دشتانی) است که به علت یک بیماری یا وضعیت پزشکی زمینهای ایجاد میشود و برخلاف دش دشتانی اولیه، که معمولاً بدون علت فیزیولوژیک مشخص است، این نوع درد ناشی از مشکلاتی مانند اندومتریوز، فیبروم رحم، التهاب لگن یا انسداد کانال رحمی است. دش دشتانی ثانویه معمولاً بعد از شروع عادت ماهیانه طبیعی یا پس از چند سال تجربه قاعدگی بدون درد شدید رخ میدهد. شدت درد ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد و اغلب با خونریزی غیرطبیعی، درد در ناحیه کمر یا لگن و گاهی اختلال در فعالیتهای روزمره همراه است. تشخیص این نوع درد نیازمند معاینه پزشکی، سونوگرافی، آزمایشات هورمونی یا لاپاراسکوپی است تا علت زمینهای شناسایی شود. درمان دش دشتانی ثانویه معمولاً شامل داروهای ضد درد، هورموندرمانی، درمان جراحی یا مدیریت بیماری زمینهای است. این نوع درد اهمیت بالینی دارد زیرا میتواند نشانهای از بیماریهای جدیتر زنان باشد و درمان به موقع آن میتواند کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشد. از نظر فیزیولوژیک، دش دشتانی ثانویه با انقباضات غیرطبیعی رحم و واکنش التهابی بافتهای لگن همراه است.
