اصولی خویی محمود

[ویکی نور] آیت الله حاج میرزا محمود بن محمد خویی تبریزی، مشهور به «اصولی» از باتقوی ترین و فاضل ترین افراد در رشته معارف اسلامی و صاحب مکتب و درایت در فقه و اصول بود.
ولادت آن مرحوم در حدود سال 1236ق در خوی بوده است. پس از سپری نمودن دروس مقدّماتی و تحصیلات اولیه، طبق معمول آن عصر، به مرکز فقاهت جهان تشیع نجف اشرف رهسپار شده و در جلسات درس علاّمه انصاری(ره) سالهای متمادی شرکت جست. در اثر طول ممارست در فقه و اصول به مقامات عالیه علمی نایل آمده و موفق به انجام تألیفات قیّم و استوار در زمینه فقه و اصول گردید، که یکی از آنها کتاب استوار «مشارق الاصول» می باشد که پیرامون مباحث کتاب قوانین میرزای قمی و بخشهایی از کتاب «الفصول» می باشد که در سال 1312ق به زیور طبع آراسته شده است.
بنا به معرّفی مرحوم حاج آقا بزرگ تهرانی از دیگر تألیفات او کتاب «التأمّلیات» پیرامون کتاب فقهی «ریاض المسائل» می باشد. این کتاب در مورد فقه است و از آغاز تا بخش نجاسات تحریر شده است و در سال 1300ق از آن فراغت یافته است.
از دیگر تألیفات آن فقیه متضلّع «مقالات توحیدیه» در اصول عقاید پنجگانه می باشد و این کتاب به صورت منظوم در 520 بیت در سال 1306ق به چاپ رسیده است.آن مرحوم در سال 1314ق در تبریز از دنیا رفت.
1. مشارق الاصول المتعلقة بالقوانین و بعض الفصول؛
مفاخر آذربایجان،بخشایشی، عقیقی، جلد اول، فقیهان و مفسّران، شماره 106، صص 192-193.

💡 اندر این معنی سخن بسیار اید اصولی و فصولی، اما مر خوف تطویل را بدین اقتصار کردم.

💡 اگر این بی‌خبری وجود نداشته باشد هرکس اصولی را تحمیل می‌کند که به نفع خودش باشد؛ بنابراین این افراد به توافق و قرارداد نخواهند رسید.

💡 وی در نزدیک‌ترین حوزه علمیه زادگاهش، به آموختن لغت، صرف و نحو و ادبیات عرب پرداخت و برخی از کتاب‌های اصولی و فقهی و منطق و فلسفه را نزد استادان حوزه علمیه شیراز و پدر خویش آموخت.

💡 صحت هیچ‌یک از این تخمین‌ها به‌طور رسمی و اصولی تأیید نشده‌است.[نیازمند منبع]

💡 چه در بحث اصولی تو چه دربند فصولی تو چه جنس و نوع می‌جویی کز این نوعی و زین جنسی

💡 درحال حاضر علی‌رغم توان بالقوه این رودخانه و امکانات طبیعی اطراف آن به همراه مسیرهای دسترسی مناسب، بهره‌برداری اصولی از آن صورت نمی‌گیرد. با این حال همواره مسافران زیادی در اطراف آن به صورت موقت برای گردش و استراحت، استفاده می‌کنند.