«اشیاف زعفران» ترکیبی از واژه «اشیاف» و «زعفران» است. در متون کهن، «اشیاف» جمع «شیاف» است که به دارویی گفته می‌شد که در مجاورت بدن (به‌ویژه از طریق مجاری داخلی مانند چشم یا بدن) استعمال می‌شده است. بر اساس تذکره داوود ضریر انطاکی، «اشیاف زعفران» نوعی داروی ترکیبی نرم و لطیف بوده که در بیماریهای مرکب (پیچیده) به‌کار می‌رفته و تنها پس از «نضج» یا رسیدگی کامل بدن مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
خواص دارویی و کاربرد
در منابع طب سنتی آمده است که «اشیاف زعفران» به سبب لطافت و نرمی خود، دارای خاصیت تسکین‌دهندگی دردها، تقویت‌کننده بینایی (مقوی چشم) و محلل فضولات (یعنی کمک‌کننده به تحلیل مواد زاید و اخلاط اضافی بدن) بوده است. در حقیقت، زعفران در طب قدیم ماده‌ای گرم، لطیف و بازکننده انسدادها محسوب می‌شده و به همین دلیل در ساخت این دارو نقش اصلی داشته است. این دارو بیشتر در درمان دردهای مزمن، ضعف چشم و مشکلات ناشی از تجمع اخلاط غلیظ به کار می‌رفته است.
جایگاه در طب سنتی
این ماده نمونه‌ای از ترکیبات دارویی ظریف و پیچیده طب کهن ایرانی و یونانی - اسلامی است که نشان‌دهنده درک عمیق طبیبان از خواص گیاهان دارویی بوده است. این ترکیب هم خاصیت تسکین داشته و هم خاصیت تحلیل مواد فاسد در بدن. به گفته حکمایی چون داوود انطاکی و حکیم مؤمن تنکابنی، استفاده از این دارو باید با دقت و در زمان مناسب (پس از نضج بیماری) انجام شود، زیرا پیش از آن ممکن است بدن آمادگی پذیرش اثرات زعفران را نداشته باشد.
