استفهام تمنایی

[ویکی فقه] استفهام تمنایی به پرسش به قصد بیان آرزو اطلاق می شود.
«استفهام تمنایی» از اقسام استفهام مجازی و به این معنا است که گوینده می خواهد چیزی را آرزو کند، ولی سخن خود را در قالب سؤال بیان می کند؛
مثال
مانند: (یقول الذین نسوه من قبل قد جاءت رسل ربنا بالحق فهل لنا من شفعاء...)؛ "می گویند حقا فرستادگان پروردگار ما حق را آوردند پس آیا(امروز) ما را شفاعتگرانی هست که برای ما شفاعت کنند". در این آیه، آن ها آرزوی شفاعت کرده اند؛ ولی سخن خود را به صورت استفهام طرح کرده اند.

💡 2. استفهام انكارى آيه مزبور همانند آيه (اءليس اللّه بكاف عبده )(537) و آيه (اءلم ياءتكم نذير)(538) است كه اگر مسبوق به نفى باشد، جواب آن بلى است و اگر مسبوق به نفى نباشد، جوابآن لا است؛ بنابراين، جواب استفهام انكارى آيه مورد بحث لا است؛ يعنى مؤ منان در جواب مى گويند: طمع نمى ورزيم؛ هرچند نااميد نيستيم و احتمال تاءثير تبليغ را مى دهيم و از اين رو دعوت را رها نمى كنيم.

💡 (افلا تتذكرون ) - اين استفهام توبيخى است، توبيخ بر اينكه تا كى مى خواهندمتذكر نشوند، و از ادله عقول روى بگردانند، و نفهمند كه ملك و تدبير هر دو از خداىسبحان است، و او يگانه معبود به حق است، و غير از او ولى و شفيعى ندارند، و شفاعتىكه براى آلهه خود قائلند خيالى بيش نيست.

💡 ثالثا جوان در دوره ى جوانى چه اوايل بلوغ و چه بعدها - با مجهولات زيادى روبه رومى شود؛ مسائل جديدى براى او مطرح مى شود كه سؤال انگيز است؛ در ذهن او شبهه ها و استفامهايى بوجود مى آيد كهمايل است به اين شبهه ها و سؤ ال و استفهام پاسخ داده بشود؛ كه در بسيارى از موارد،پاسخ بهنگام و دلنشين داده نمى شود؛ لذا جوان احساس خلا و ابهام مى كند.