دانشنامه اسلامی
ابن ابار (د658ق) که نخستین نویسنده شرح حال ابن برجان است، وفات او را پس از 530ق ذکر کرده و دیگر مورخان به اتفاق 536ق را سال درگذشت او آورده اند. طاش کوپری زاده تاریخ وفات او را به خطا 727ق یاد کرده است.
سیوطی «ابن برجان» را مخفف ابن ابی الرجال دانسته و طاش کوپری زاده نیز از او پیروی کرده است، اما این امر با قواعد تخفیف و تبدیل مطابقت ندارد.
ابن برجان، صحیح بخاری را نزد ابن منظور فراگرفت. محدثانی مانند قنطری و عبدالحق ازدی و دیگران از او روایت کرده اند. وی در علم کلام و لغت عرب بسیار قوی دست بوده، در حساب و هندسه دستی داشت، به علاوه قرآن را به شیوه ای تفسیر می کرده که تا پیش از او سابقه نداشته است.
ابن برجان علاوه بر شخصیت علمی و مذهبی، از یک وجهه عمیق اجتماعی - سیاسی نیز برخوردار بوده، چنان که به مخالفت و مقابله با دولت مرابطون در اندلس و مذهب مورد تأیید این دولت گرایش یافت. از جزئیات دقیق زندگی و فعالیت های اجتماعی - سیاسی ابن برجان که در یک پوشش مذهبی صوفیانه صورت می گرفته، آگاهی های چندانی در دست نداریم، اما از مجموع اطلاعاتی که در منابع مختلف پراکنده است، می توان خطوط برجسته زندگی عملی و اعتقادات نظری او را مشخص کرد. وی یکی از پیشوایان گروهی از صوفیه غرب اندلس بود که به مریدین معروف شده بودند.
ویژگی این گروه آن بود که به بحث و جستجو در موضوعات غُلات باطنی و کتب صوفیه و رسائل اخوان الصفا می پرداختند و اندک اندک بر عده و نیرویشان افزوده می گشت. پس از وقوع حوادثی، مرکز تجمع این گروه به دو شهر المریه و خله انتقال یافت و فرماندهی آنان در شهر اول به ابن عریف و در دومی به ابن برجان رسید. ابن عریف پیرو مکتب عرفانی ابن مسره بود و آرا و عقاید ابن برجان که شاگرد ابن عریف بود نیز از طریق او به ابن مسره می رسید.
