سید ابراهیم مُجاب، فرزند سید محمد عابد و نوه امام موسی کاظم (علیه‌السلام)، از شخصیت‌های برجسته تاریخ اسلام است که در قرن دوم هجری در مدینه به دنیا آمد. او به دلیل نابینایی و زمین‌گیری در اواخر عمر، به «ضَریر» نیز مشهور بود. پس از مرگ متوکل عباسی در سال ۲۴۷ هجری، در دوران خلافت منتصر عباسی، سید ابراهیم از کوفه به کربلا هجرت کرد و در آنجا سکونت گزید. منتصر عباسی به دلیل ظلم‌هایی که متوکل به علویان روا داشته بود، به آنان اجازه داد تا قبر امام حسین (علیه‌السلام) را زیارت کنند. لقب «مجاب» به دلیل کرامتی است که از سید ابراهیم نقل شده است. گفته می‌شود که او هنگام رسیدن به قبر امام حسین (علیه‌السلام) به آن حضرت سلام کرد و از جانب قبر جوابی شنید. این واقعه باعث شد تا به او لقب «مجاب» داده شود. مرقد سید ابراهیم مجاب در رواق غربی حرم امام حسین (علیه‌السلام) واقع شده است. این مکان زیارتی مورد توجه بسیاری از زائران است که برای زیارت امام حسین (علیه‌السلام) به کربلا سفر می‌کنند. سید ابراهیم مجاب به عنوان اولین سید فاطمی که در کربلا سکونت گزید، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ اسلام دارد.
ابراهیم مجاب
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] سید ابراهیم بن محمد بن موسی بن جعفر (علیه السّلام)، از نوادگان موسی بن جعفر (علیه السّلام) است. او اولین کسی است که در کربلا ساکن شد.
سید ابراهیم بن محمد فرزند سید محمد عابد، نوه امام موسی بن جعفر (علیه السلام)، معروف به سید ابراهیم مجاب
ابن عنبه حسنی، سیداحمد بن علی، عمدة الطالب فی انساب آل ابی طالب، ص۱۹۷، انتشارات انصاریان، قم، ۱۴۱۷ق.
معروف است هنگامی که او را به کنار قبر سیدالشهدا (علیه السلام) هدایت کردند و بر امام حسین (علیه السلام) سلام داد، از داخل قبر مطهر پاسخ سلام او داده شد؛ لذا بدین جهت وی به سید ابراهیم مجاب (جواب داده شده) شهرت یافت.
حمویی جوینی شافعی، ابراهیم بن سعد الدین، فرائد السمطین فی فضائل المرتضی و البتول و السبطین و الائمة من ذریتهم (علیهم السلام)، ج۱، ص۵۴، مؤسسة المحمود، چاپ اول، ۱۴۰۰ق.
هنگامی که سید ابراهیم مجاب درگذشت او را در صحن آن روزگار دفن کردند و بعدها که روضه شریفه بزرگتر شد محل ضریح سید ابراهیم در رواق غربی واقع شد. روی ضریح او صندوقی از چوب ساج قرار دارد و درآن پنجره ای فولادی تعبیه شده که بعدها آن را تغییر داده و بجای آن پنجره ای برنزی نصب کردند که در سال های اخیر آن را نیز تجدید نمودند. شیعیان پس از مشرف شدن به حرم معمولا به زیارت سید ابراهیم مجاب نیز مشرف می شوند.امروزه بقعه ابراهیم مجاب، در زاویه شمال غربی رواق مطهّر حسینی در نقطه تلاقی رواق شاهی و رواق بالای سر واقع است و دارای ضریحی از برنج به ابعاد ۳ • ۳ و ارتفاع حدود ۲ متر است. در وسط ضریح صندوق نفیس خاتم کاری قرار دارد. این بقعه از زیارتگاه های مهم داخل آستانه حسینی است.
صحتی سردرودی، محمد، سیمای کربلا حریم حریت، ص۸۶، نشر مشعر، تهران، بهار ۱۳۸۸ش.
...
[ویکی فقه] ابراهیم مجاب (قبر). قبر ابراهیم مجاب، در رواقی به نام خود وی، در آستان مقدس امام حسین (علیه السلام) واقع شده است.سیدابراهیم بن محمد بن موسی بن جعفر (علیه السلام)، از نوادگان موسی بن جعفر (علیه السلام) است. او اولین کسی است که در کربلا ساکن شد. هرچند در لقب و نسب و محل دفن او دیدگاه های متفاوتی بیان شده اما بیشتر علمای انساب، به سکونت و وفات ابراهیم مجاب در حائر حسینی، اعتراف دارند.قبر این سید جلیل القدر در رواقی قرار دارد که آن رواق در گذشته یکی از صحن های حرم مطهر امام حسین (علیه السلام) بوده و مقابر علویین نام داشت و از این رواق، دو در به صحن مطهر گشوده می شود. ضریح قبلی این قبر از جنس فولاد بود ولی امروزه ضریح نقره ای زیبایی ساخت هنرمندان ایرانی بر روی قبر نصب است.
ابراهیم بن محمد بن امام موسی کاظم (علیه السلام)، مکنا به ابومحمد،
حسینی مدنی، ضامن بن شدقم، تحفة الازهار، ج۳، ص۲۸۰.
با وجود آنکه بیشتر علمای انساب، به سکونت و وفات ابراهیم مجاب در حائر حسنی، اعتراف دارند، برخی از پژوهشگران، در محل دفن او تردید نموده اند که در اینجا، به آن اشاره می کنیم.
← حضور ابراهیم در ایران
آرامگاه این سید جلیل القدر، در قسمت شمال غربی، در رواقی به نام خود وی، در آستان مقدس امام حسین (علیه السلام) واقع شده است. از این رواق، دو در به صحن مطهر گشوده می شود که یکی، باب حبیب بن مظاهر است و در گذشته دارای کفشداری بوده متعلق به آل شریح و دیگری، «باب سید ابراهیم مجاب» است که کفشداری آن، به سید جعفر فرزند سید حسن، فرزند سید جعفر آل طعمه تعلق داشت. برای این رواق، درِ سومی هم به در مقابل باب سلطانیه، گشوده شده که کفشداری متعلق به سید هادی محمد مصطفی آل طعمه، در آن واقع است.
سلمان هادى آل طعمه، کربلا و حرم های مطهر، ص۱۵۸ - ۱۵۹.
