بختگان، که با نام نیریز نیز شناخته میشود، یک دریاچه فصلی در استان فارس ایران است. این دریاچه با مساحتی حدود ۷۵۰ کیلومتر مربع، در ۸۵ کیلومتری شرق شیراز، ۱۴ کیلومتری شمال استهبان و ۲۰ کیلومتری شمال غربی نیریز واقع شده است. ارتفاع آن از سطح دریا ۵۵۸.۱ متر است. نام نیریز به دلیل مجاورت دریاچه با جلگه نیریز و همچنین دریافت آب از رود کر که از این جلگه سرچشمه می‌گیرد، به آن اطلاق شده است. نام‌های دیگر این دریاچه شامل بختکان، بجگان، بجکان، بجیکان، بیجه کان و پیچگان به دلیل نزدیکی به کوه پیچکان است. بختگان از نظر وسعت، دومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریاچه ارومیه محسوب میشود و در میان دو رشته کوه پیچکان و خانه کت قرار گرفته است. در تابستان، با تبخیر آب، بستر دریاچه که میان این دو رشته کوه قرار دارد، تا حدودی مسطح به نظر می‌رسد و در فصول سرد و پرباران، دوباره پر از آب میشود. بخش عمده آب دریاچه از رود کر تامین میشود. آب دریاچه بختگان بسیار شور و عمق آن کم است.
بختگان
لغت نامه دهخدا
بختگان. [ ب ُ / ب َ ت َ ] ( اِخ ) بختکان. نسبت پدری بزرجمهر وزیر انوشیروان. و رجوع به بختجان و بختکان شود وهم چنین رجوع به ترجمه مقالات کریستن سن تحت عنوان داستان بزرجمهر حکیم در مجله مهر سال اول 1313 شود.
بختگان. [ ب َ ] ( اِخ ) دریاچه ای در فارس به طول قریب 80 هزارگز و محیط آن گاهی به 240 هزارگز بالغ شود. رود کر بدین دریاچه می ریزد و چند جزیره کوچک دارد. دریاچه بختگان در میانه بلوک کربال و بلوک ارسنجان و بلوک آباده طشک و بلوک نیریز و ناحیه خیر اصطهبانات افتاده، درازی آن از رستاق نیریز تا بسطام آباد ارسنجان نزدیک به بیست ویک فرسخ و منتهای پهنای آن از کوشک آباده طشک تا خانه کت اصطهبانات هفت فرسخ. ( فارسنامه ناصری ). و این رود کر در بحیره بختگان می افتد. و رود کر هم در میان مرودشت می آید و منبع آن از کلار است و در دریای بختگان می افتد. ( از فارسنامه ابن البلخی ص 125 و 128 ). و رجوع به حدودالعالم وفارسنامه ناصری و نزهةالقلوب ج 3 ص 240 و 219 شود.
بختگان. [ ب َ ت ِ ] ( اِخ ) دهی از دهستان ابوالعباس بخش جانگی گرمسیر اهواز در 6هزارگزی شمال خاوری باغ ملک. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6 ).
فرهنگ فارسی
ده از دهستان ابوالعباس بخش جانگی گرمسیر اهواز در ۶ هزار گزی شمال خاوری باغ ملک.
دانشنامه اسلامی
این دریاچه به مساحت ۷۵۰ کم ۲، در ۸۵ کیلومتری شرق شیراز، ۱۴ کیلومتری شمال استهبان، و ۲۰ کیلومتری شمال غرب نیریز، در ارتفاع ۵۵۸، ۱متری از سطح دریا واقع است. اطلاق نام نیریز به این دریاچه را می توان به دلیل همجوار بودن آن با جلگه نیریز و همچنین دریافت آب رود کر از این جلگه دانست.
نام های بختگان
نام بختگان به صورت های بختکان، بجگان، بجکان و بجیکان، بیجه کان و پیچگان (به دلیل مجاورت آن با کوه پیچکان ) نیز ضبط شده است.
وسعت دریاچه بختگان
بختگان از نظر وسعت دومین دریاچه پس از دریاچه ارومیه در ایران است و بین دو رشته کوه پیچکان و خانه کت قرار دارد. در فصل تابستان هنگامی که آب دریاچه تبخیر می شود، می توان مشاهده کرد که اراضی میان دو رشته کوه تا اندازه ای مسطح است و در فصل های سرد و بارانی از آب پر می شود. قسمت اعظم آب این دریاچه از رود کر تامین می شود. آب دریاچه بختگان بسیار شور است، و عمق آن زیاد نیست.
بختگان در هنگام بارندگی
...
