ابوعبدالله محمد عمادالدین کاتب اصفهانی (۵۱۹–۵۹۷ قمری) مورخ، ادیب و نویسنده‌ی شهیر ایرانی است که با القاب عماد و کاتب اصفهانی و نیز با نام این اخی‌العزیز شناخته می‌شود. وی زاده‌ی شهر اصفهان بود و در همین شهر پرورش یافت. عمادالدین در جوانی به بغداد مهاجرت کرد و در مدرسه‌ی نظامیه به تحصیل علوم پرداخت. او در فقه شافعی و نیز در زمینه‌های ادبی و شعری به مقام بلندی دست یافت. سپس راهی دمشق شد و به دربار سلطان نورالدین محمود زنگی پیوست و مسئولیت دیوان انشا را بر عهده گرفت. عمادالدین به هر دو زبان فارسی و عربی تسلط داشت و می‌نوشت. در دوران اقامت در دمشق، علاوه بر نورالدین، مورد توجه و ستایش صلاح‌الدین ایوبی نیز قرار گرفت و همین موضوع سبب ارتقای مقام او شد. در زمان خلافت مستنجد عباسی، به عنوان فرستاده از دمشق به بغداد رفت و پس از بازگشت، در مدرسه‌ای که به نام او «مدرسه‌ی عمادیه» خوانده می‌شد، به تدریس مشغول شد.
با این حال، دشمنان باعث سعایت او شدند و شرایط بر عمادالدین تنگ شد. وی ناگزیر دمشق را ترک کرد و به موصل رفت و در آنجا بیمار شد. اما به محض شنیدن خبر ورود صلاح‌الدین ایوبی به دمشق، دوباره به آن شهر بازگشت و در همانجا درگذشت. پیکر او در مقابر صوفیه به خاک سپرده شد. از جمله آثار مهم و ماندگار عمادالدین اصفهانی می‌توان به خریده‌القصر و جریده‌العصر در ده جلد، الفتح القسی فی الفتح القدسی، البرق الشامی در تاریخ در هفت جلد، دیوان شعر در چهار جلد، نصره‌الفتره و عصره‌الفطره در تاریخ سلاجقه‌ی عراق، السیل علی الذیل در سه جلد درباره‌ی تاریخ بغداد، و نیز آثاری چون العتبی و العقبی و نحله‌الرحله اشاره کرد. این آثار، گواه وسعت دانش و قلم توانای او در تاریخ‌نگاری و ادبیات است.
