امیدوار کردن به معنای برانگیختن حسّ امید، اعتماد و انتظار مثبت در دل کسی است؛ یعنی کمک کردن به فردی تا باور کند وضعیت دشوار یا ناامیدکننده‌اش می‌تواند بهبود یابد. این مفهوم تنها یک احساس زودگذر نیست، بلکه نوعی تحریک روانی و معنوی است که شخص را از رکود، ترس یا ناامیدی بیرون می‌آورد و به حرکت و تلاش دوباره وامی‌دارد. در زبان فارسی، واژه‌ی «امید» ریشه‌ای عمیق دارد و در ترکیب «امیدوار کردن» معنای فعال و سازنده‌ای پیدا می‌کند؛ یعنی ایجاد امید در دیگری، نه فقط داشتن آن.
از منظر روان‌شناسی، این عمل نوعی حمایت عاطفی و انگیزشی است. زمانی که کسی را امیدوار می‌کنیم، در واقع به او اطمینان می‌دهیم که توانایی مقابله با مشکلات را دارد و آینده می‌تواند روشن‌تر از حال باشد. این فرایند گاهی از طریق گفتار انجام می‌شود، مثل سخنانی دلگرم‌کننده یا وعده‌ی صادقانه، و گاهی از راه رفتار، مانند کمک عملی، تشویق یا همدلی. روان‌شناسان معتقدند که امید در انسان موجب ترشح احساسات مثبت، کاهش اضطراب و تقویت اراده برای رسیدن به هدف می‌شود.
در بعد اخلاقی و دینی، امیدوار کردن عملی نیکو و حتی عبادتی اخلاقی شمرده می‌شود؛ زیرا دل انسان ناامید، زمینه‌ساز یأس و انفعال است، در حالی که امید، حیات روحی را زنده نگه می‌دارد. آموزه‌های اسلامی نیز بر «امید دادن» به بندگان خدا تأکید دارند و آن را نشانه‌ای از ایمان و مهربانی می‌دانند. از این منظر، امیدوار کردن یعنی بخشیدن نوری از ایمان و آرامش به دیگری، تا او بتواند در مسیر زندگی با توکل، استقامت و امید ادامه دهد.
