سید علی بهشتی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سیدعلی بهشتی، از علما و روحانیون فعال سیاسی شیعه افغانستان در قرن چهاردهم هجری می باشد.
وی فرزند سیدنبی بود و در ۱۳۰۸ ش در خانواده ای روحانی در روستای «سنگ تخت ورس» از توابع بامیان به دنیا آمد. تحصیلات خود را نزد پدرش آغاز کرد و مقدمات را از پدر و شیخ ابراهیم عالمی و شیخ محمدعلی دایکمندی آموخت و برای ادامه تحصیل به «یکاولنگ» رفت و حدود شش سال از درس شیخ موسی کلانی استفاده کرد و جزو شاگردان مقرب و خاص او در آمد.سیدعلی در ۱۳۳۴ وارد حوزه علمیه نجف اشرف شد و پس از تکمیل سطوح عالی در دروس خارج فقه حضرات آیات: سید محسن حکیم و سید محمود شاهرودی و خارج اصول آیت الله خویی شرکت کرد و در کنار آنها، تفسیر، حکمت و هیات را فرا گرفت و خود نیز به تدریس پرداخت. در ۱۳۴۱ به کشورش بازگشت و در زادگاهش ساکن شد و با همکاری برخی از نیکوکاران محل، مدارس علمیه ای بنا کرد و به تدریس طلاب پرداخت.

جمله سازی با سید علی بهشتی

گروهی حاکم بر هزاره‌جات، شورای انقلابی وحدت اسلامی افغانستان یا شورا اتفاق به رهبری سید علی بهشتی بود. طبیعت جغرافیایی منطقه و موقعیت غیر استراتژیک این منطقه به این معنی بود که دولت و شوروی در جنگ با شورشیان در جاهای دیگر از آن چشم پوشی کردند. این امر عملاً به دولت شورا اتفاق اجازه داد تا بر منطقه حکومت کند و به هزاره‌ها خودمختاری دهد. گروه‌های مخالف سیاسی آنها نصر و خان‌ها طرفدار ایران بودند که بیشتر تحصیلکرده، سکولار و چپ بودند. شورا خواهان بازگشت به وضعیت موجود قرن نوزدهم بود در حالی که نصر خواهان حکومت روحانیون به سبک ایرانی بود. بین سالهای ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۴، یک جنگ داخلی باعث شد که شورا توسط گروه‌های سازمان نصر و سپاه پاسداران سرنگون شود. با این حال رقابت‌های بین جناحی پس از آن ادامه یافت. با ورود عبدالعلی مزاری در سال ۱۹۸۷، او اکثر گروه‌های حزبی هزاره را متحد کرد و در ۱۹۸۹ حزب وحدت را تشکیل دادند.