رفتار کاوشگرانه

مفهوم بقای شیء بخشی از نظریهٔ رشد مرحله‌ای ژان پیاژه، روان‌شناس رشد و شناخت‌شناس سوئیسی، است. پیاژه نخستین بار در سال ۱۹۵۴ توضیحاتی دربارهٔ توالی تغییرات در رفتار کاوشگرانه نوزادان ارائه کرد که این نخستین پژوهش رسمی و سنگ‌بنای مفهوم بقای شیء بود. این نظریه به رابطهٔ رشد طبیعی توانایی‌های کودک و تعاملش با محیط می‌پردازد. در این نظریه به جای آنکه کودک، پذیرندهٔ منفعل مقتضیات رشد زیستی یا محرک‌های تحمیل‌شده از بیرون دانسته شود، مشارکت‌کننده‌ای فعال دانسته می‌شود. پیاژه در این نظریه کودکان را به‌سان «دانشمندان محققی» می‌دید که با اشیاء و رویدادهای محیط‌شان دست به تجربه می‌زنند تا ببینند چه اتفاقی می‌افتد. نتایج این آزمایش‌ها برای ساختن نظریه‌هایی دربارهٔ نحوهٔ عمل دنیای فیزیکی و اجتماعی به کار می‌رود. کشف مهم کودک در این مرحله، دستیابی به مفهوم بقای شیء است، یعنی آگاهی از این که اشیاء حتی وقتی که در معرض حواس نیستند، باز هم وجود دارند. اگر اسباب‌بازی را در حالی که کودک ۸ ماهه‌ای دست به سوی آن دراز کرده، با پارچه‌ای بپوشانیم، کودک بلافاصله از کار خود دست می‌کشد و به نظر می‌رسد به اسباب‌بازی بی‌علاقه شده‌است. کودک نه شگفت‌زده می‌شود و نه آشفته، فقط دیگر برای رسیدن به اسباب‌بازی تلاش نمی‌کند و به گونه‌ای عمل می‌کند که گویا آن شیء دیگر وجود خارجی ندارد.