هدایت در لغت به معنای آرامش، سکون و توقف از حرکت است و در اصطلاح به مفهوم راهنمایی و نشان دادن مسیر درست به کار میرود. این واژه از ریشه «هدء» گرفته شده و در کاربردهای گوناگون، معانی دیگری همچون سکونتگزیدن، خواباندن کودک و ساکت کردن را نیز در بر میگیرد. در مفهوم اصطلاحی، هدایت تنها به معنای راهنمایی اولیه نیست، بلکه پایداری و استواری در مسیر درست را نیز شامل میشود. در یک تعریف جامع، هدایت شامل سه مرحله اساسی است: شناخت صحیح هدف، انتخاب راه درست برای رسیدن به آن و تداوم حرکت در این مسیر. این مفهوم در گستردهترین معنای خود، همه مخلوقات الهی را در بر میگیرد و به عنوان لطفی عام از سوی پروردگار، زمینه حرکت موجودات به سوی کمال شایسته خود را فراهم میسازد.
انواع هدایت در مورد انسان به دو قسم اصلی تقسیم میشود: هدایت عامه که همه انسانها اعم از مؤمن و کافر را شامل میشود و راه خیر و سعادت در زندگی دنیوی را به آنان نشان میدهد؛ و هدایت خاصه که ویژه مؤمنان است و آنان را در رسیدن به کمال نهایی و سعادت اخروی یاری میرساند. این دو نوع هدایت، مراحلی تدریجی و مرتبط در مسیر رشد و تعالی انسان به شمار میروند.