خشک دماغ یکی از اصطلاحات رایج در زبان فارسی است که به چند معنا به کار میرود و بسته به زمینهی استفاده، میتواند حالات مختلف رفتاری یا شخصیتی را توصیف کند. این واژه معمولاً بار معنایی منفی دارد و در توصیف افراد یا حالات روحی استفاده میشود.
معانی اصلی آن عبارتند از:
اندوهگین و غمناک: در این معنا، خشک دماغ به کسی گفته میشود که حالتی عبوس، غمگین یا ناراحت دارد و رفتارش نشاندهندهی حالت ناخوشایند روحی است. چنین فردی ممکن است کمتر شاد باشد و حس افسردگی یا ناراحتی را به اطرافیان منتقل کند.
متعصب: این معنا به فردی اشاره دارد که در باورها و عقاید خود بسیار سختگیر و غیرمنطقی است. چنین شخصی انعطافپذیری کمتری دارد و به شدت به عقاید خود پایبند است، حتی اگر آن عقاید اشتباه یا غیرمعقول باشند. این حالت میتواند تعصب مذهبی، اجتماعی یا فکری را شامل شود.
احمق و ابله: در این معنا، خشک دماغ به فردی اطلاق میشود که از نظر رفتار یا تصمیمگیری، نوعی نادانی یا کمهوشی از خود نشان میدهد. این معنا بیشتر جنبهی توهینآمیز دارد و برای توصیف افراد کمفهم یا کسانی که رفتارهای ناپخته دارند، استفاده میشود.