خدای نامک یا خدای نامه یکی از مهمترین آثار تاریخی و حماسی دوره ساسانیان است که در آن فهرستی از پادشاهان دودمانهای ایرانی و رویدادهای تاریخی و اساطیری مربوط به دورانهای مختلف ایران باستان گردآوری شده است. این کتاب به زبان پارسی میانه نوشته شده بود ولی اصل آن در دست نیست و تنها از طریق ترجمهها و نقل قولهای بعدی میتوان به محتوای آن پی برد.
نام و معنی: کلمه خدای نامک ترکیبی است از خودای به معنی «سرور» یا «شاه» و نامگ به معنی «کتاب». بنابراین خدای نامک یعنی «کتاب شاهان» یا «کتاب سروران». در دوره اسلامی به ترجمههای آن «سیرالملوک» یا «سیر ملوک الفُرس» نیز گفتهاند.
محتوا: خدای نامه شامل شرح حال و رویدادهای مربوط به پادشاهان ایران از نخستین شاهان اساطیری مانند جمشید و فریدون تا آخرین شاه ساسانی، یزدگرد سوم، است. این اثر ترکیبی از تاریخ، افسانه، اساطیر و روایات پهلوانی است که توسط دبیران شاهی، موبدان و خاندانهای بزرگ ساسانی تدوین شده بود.
منابع و تأثیرات: خدای نامه نه تنها از منابع ایرانی مانند اوستا و متون دینی زرتشتی بهره برده، بلکه از منابع خارجی مثل متون سریانی و تاریخهای دوره اشکانی و ساسانی نیز استفاده کرده است. این اثر پایه و منبع مهمی برای شاهنامه فردوسی و دیگر آثار تاریخی و ادبی دوره اسلامی به شمار میرود.
انگیزه و زمینه تدوین: خدای نامه در زمان انوشیروان ساسانی (قرن ششم میلادی) گردآوری و تدوین شده است. این اثر براساس دفاتر رسمی، سنتهای شفاهی و رسالات تاریخی مختلف تنظیم شده و در دربار ساسانیان به عنوان مرجع تاریخی و فرهنگی استفاده میشده است. خدای نامه با هدف ثبت و حفظ تاریخ و هویت ملی ایران و مشروعیت دادن به نظام شاهنشاهی ساسانی تدوین شده بود.