ابوالحسن علی بن اسماعیل بن اسحاق اشعری (۲۶۰ - ۳۲۴ هجری قمری) یکی از متکلمان برجسته مسلمان و بنیان‌گذار مکتب کلامی اشعری است. وی در بصره متولد شد و در جوانی به مکتب معتزله پیوست و در محضر استادانی چون ابوعلی جبائی به تحصیل پرداخت. با این حال، در حدود چهل‌سالگی از معتزله روی برتافت و به نقد و ردّ آراء آن‌ها پرداخت. این تحول فکری او به تأسیس مکتب اشعری انجامید که در آن به تأکید بر نقل (قرآن و سنت) و پذیرش برخی از اصول عقلی می‌پرداخت.
مکتب اشعری به عنوان میان‌راهی میان عقل‌گرایی معتزلی و نقل‌گرایی اهل حدیث مطرح شد. وی در آثار خود، همچون «الابانة عن اصول الدیانة» و «اللمع فی الرد علی اهل الزیغ و البدع»، به تشریح اصول کلامی اشعری پرداخت. این مکتب به تدریج در میان اهل سنت رواج یافت و پیروانش به «اشاعره» معروف شدند.
ابوالحسن اشعری در سال ۳۲۴ هجری قمری در بغداد درگذشت و در نزدیکی باب بصره دفن شد. میراث فکری او تأثیر عمیقی بر کلام اسلامی گذاشت و مکتب اشعری به عنوان یکی از مکاتب اصلی کلامی اهل سنت شناخته می‌شود.
