بز کوهی مارخور یکی از گونه‌های عظیم‌الجثه از خانواده بزهای کوهی است که در مناطق کوهستانی شمال‌شرقی افغانستان، شمال پاکستان، کشمیر، جنوب تاجیکستان و جنوب ازبکستان پراکندگی دارد. این گونه که به‌عنوان حیوان ملی پاکستان شناخته می‌شود، در وضعیت بحرانی حفاظتی قرار دارد و برآورد می‌شود جمعیت آن در طبیعت کمتر از ۲٬۵۰۰ رأس باشد. این نام ریشه در زبان فارسی دارد و به معنای مارخوار است که از باورهای بومی مبنی بر شکار و مصرف مارها توسط این جانور نشأت گرفته است. اگرچه قوانین حفاظتی برای این گونه وضع شده، اما شکار غیرقانونی و کاهش زیستگاه همچنان ادامه دارد و باعث کاهش بیش از ۲۰ درصدی جمعیت آن در دو نسل اخیر شده است.
از نظر ریخت‌شناسی، مارخور دارای طول بدن ۶۵ تا ۱۱۵ سانتی‌متر از سطح شانه و وزنی بین ۴۰ تا ۱۱۰ کیلوگرم است. جنس ماده معمولاً به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد با نواحی شکمی سفید و پاهای سیاه و سفید دیده می‌شود، درحالی‌که نرها دارای رنگ‌آمیزی روشن‌تر، صورت سیاه و موهای بلند و سفید در ناحیه گردن و سینه تا حد زانو هستند. هر دو جنس دارای شاخ‌های مارپیچی بلند هستند که در نرها تا ۱۶۰ سانتی‌متر و در ماده‌ها تا ۲۵ سانتی‌متر می‌رسد. زیستگاه این پستاندار شامل مناطق کوهستانی با ارتفاع ۵۰۰ تا ۳٬۵۰۰ متر از سطح دریا است که در آن‌ها به چرای علف‌ها و برگ‌های درختان گاه با ایستادن بر روی پاهای عقب می‌پردازد.
مارخورها حیواناتی فعال و اجتماعی هستند که ماده‌ها در گله‌هایی متشکل از حدود ۹ فرد و نرها به‌صورت انفرادی زندگی می‌کنند. بیشترین جمعیت این گونه در شمال پاکستان و به‌ویژه در مناطق چیترال، قیزار و هونزا متمرکز است و تعداد کل آن‌ها در طبیعت بین ۲٬۰۰۰ تا ۴٬۰۰۰ رأس برآورد می‌شود. از دیدگاه تکاملی، چارلز داروین و برخی مطالعات ژنتیکی مدرن، مارخور را در خاستگاه برخی نژادهای بز اهلی می‌دانند؛ هر‌چند که اصلی‌ترین نیای بزهای اهلی، گونه‌ای به نام کل و بز (Capra aegagrus) شناسایی شده است.
