هامان یک نام پسرانه است که به معنای مشهور می‌باشد، این نام می‌تواند به فردی اطلاق شود که در جامعه یا در میان دوستان و خانواده‌اش شناخته شده و مورد احترام است.
این نام به دو شخصیت مهم در تاریخ اشاره دارد:
شخصیت در انجیل: هامان یکی از شخصیت‌های مهم در کتاب استر در عهد عتیق است، او پسر همداتای اجاجی و وزیر اَخْشُورُش (خشایارشا) بود. او به دلیل اینکه مردخای (یکی از یهودیان) در برابر او سجده نکرد، به یهودیان بدبین شد و تصمیم گرفت آن‌ها را نابود کند. او تلاش کرد تا رضایت پادشاه را برای کشتن یهودیان جلب کند. ملکه استر، که خود یهودی بود، با پادرمیانی خود نقشه‌های او را خنثی کرد و به پادشاه گفت که او چه نقشه‌ای برای نابودی یهودیان دارد. در نهایت، هامان به دستور پادشاه اعدام شد. یهودیان سالروز اعدام او را در عید پوریم جشن می‌گیرند.
شخصیت در قرآن: در قرآن نیز هامان به عنوان یکی از شخصیت‌های درباری فرعون در زمان حضرت موسی شناخته می‌شود. نام او شش بار در قرآن ذکر شده و در تمام موارد به همراه نام فرعون آمده است. او به عنوان یکی از درباریان فاسد و گنهکار شناخته می‌شود که به فرعون کمک می‌کرد.
هامان.( اِخ ) نام برادر حضرت ابراهیم بوده و در وقت سوزانیدن اصنام و بتها سوخته شد. ( برهان ) ( ناظم الاطباء ).
هامان. ( اِخ ) نام وزیرفرعون بود. و این لغت عجمی است. ( برهان ) ( ناظم الاطباء ). نام کافری که وزیر فرعون بود. ( کشف اللغات ) ( لطایف ) ( غیاث ). وزیر اول اخشویروش ( خشایارشا که او را با اردشیر خلط کرده اند ) بود که بر مُردَخای یهودی غضبناک شد، زیرا که وی را تعظیم ننموده بود، بدین لحاظ پادشاه را بر آن داشت که فرمانی صادر فرمود که یهود را در تمام ممالک فارس به قتل رسانند. اما اِستر زن یهودی خشایارشا شاهنشاه هخامنشی، این فرمان را باطل نمود و هامان را بر همان داری که از برای مردخای حاضر نموده بود دار کشیدند وروز چهاردهم و پانزدهم آن ماه را محض خلاصی یهود از دشمنانشان عید قرار دادند و عید فور یا فوریم خوانده شد. و در این دو روز در وقت ذکر اسم هامان، یهود صفیر استهزا میزنند. ( قاموس کتاب مقدس ). ولی چنانکه دیدیم در روایات اسلامی هامان را وزیر فرعون معرفی کرده اند. ( حاشیه برهان قاطع چ معین ص 2310 )
نام وزیر خشایارشا که یهودیان او را دشمن میداشتند و بهمین جهت نیز پادشاه را بر آن داشت که فرمانی صادر کند تا در تمام کشور یهودیان را بقتل رسانند ولی استر زن یهودی شاه این فرمان را باطل کرد و هامان را بدار کشیدند.
اسم: هامان (پسر) (فارسی، عبری، یونانی) (تاریخی و کهن، مذهبی و قرآنی) (تلفظ: hāmān) (فارسی: هامان) (انگلیسی: haman)
معنی: مشهور، نام وزیر اخشویروش و نام وزیر فرعون، ( اَعلام ) ) هامان ( مشهور ) وزیر اخشویروش [خشیارشا که او را با اردشیر خلط کرده اند] بود که بر مردخای یهودی غضبناک شد، [زیرا که وی را تعظیم ننموده بود]، بدین لحاظ پادشاه را بر آن داشت که فرمانی صادر کند که یهود را در تمام ممالک فارس به قتل رسانند، اما اِستراین فرمان را باطل نمود و هامان را بر همان داری که از برای مردخای حاضر نموده بود دار کشیدند، ) هامان وزیر فرعون که معاصر موسی ( ع ) بود و نامش در آیه های متعددی از قرآن کریم ( سوره های «قصص»، «عنکبوت» و «غافر» ) آمده است، ( در اعلام ) هامان [مشهور] وزیر اخشویروش [خشیارشا که او را با اردشیر خلط کرده اند] بود که بر مردخای یهودی غضبناک شد [زیرا که وی را تعظیم ننموده بود]، بدین لحاظ پادشاه را بر آن داشت که فرمانی صادر کند که یهود را در تمام ممالک فارس به قتل رسانند اما اِستراین فرمان را باطل نمود و هامان را بر همان داری که از برای مردخای حاضر نموده بود دار کشیدند، هامان نیز وزیر فرعون که معاصر موسی ( ع ) بود و نامش در آیه های متعددی از قرآن کریم ( سوره های ' قصص '، ' عنکبوت ' و ' غافر ' ) آمده است، معرب از یونانی، نام وزیر اخشویروش
(عبری، به معنای مشهور) در قرآن و قصص اسلامی وزیر و مشاور فرعون. نام او شش بار در قرآن آمده است (قصص، ۶، ۸، ۳۸؛ عنکبوت، ۳۹؛ غافر، ۲۴، ۳۶) که چهار بار آن پس از نام فرعون است که در آن ها به تبهکاری او در زمین و هلاکت او اشاره شده است. هامان، هم ردیف فرعون و قارون، اهل استکبار و سپاهیانش خطاکار معرفی شده اند. در (غافر، ۲۴) موسی با معجزاتش نزد هامان و فرعون و قارون فرستاده می شود و آنان می گویند که او جادوگری دروغگو است. مهم ترین اشاره به هامان در (قصص، ۳۸) و (غافر، ۳۶) آمده است که فرعون از او می خواهد که برجی سازد تا فرعون بتواند از آن به آسمان راه یابد و خدای موسی را پی جوید. در منابع تاریخی هامان، وزیر خشایارشا معرفی شده که با یهود دشمن بود و فرمان قتل آنان را از شاه گرفت، ولی با دخالت استر همسر خشایارشا این فرمان لغو شد.
[ویکی فقه] هامان، نام وزیر و پیشکار فرعون بود.
هامان از مقامی مهم برخوردار بوده است و نامش در ردیف فرعون و قارون در قرآن ذکر شده است.
"وَ قارُونَ وَ فِرْعَوْنَ وَ هامانَ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مُوسی بِالْبَیِّناتِ".
[ویکی شیعه] هامان از شخصیت های بلندمرتبه حکومت فرعون در زمان حضرت موسی(ع). نام هامان شش بار در قرآن به کار رفته است که در تمام موارد، همراه با نام فرعون است؛ در دو آیه نام قارون نیز در کنار این دو آمده است. هامان به جهت کمک هایش به فرعون، یکی از درباریان فاسد و گنهکار به شمار آمده است.
نام هامان شش بار در قرآن ذکر شده است: سه بار در سوره قصص آیات ۶، ۸ و ۳۸ و یک بار در سوره عنکبوت آیه ۳۹ و دوبار در سوره غافر آیه ۲۴ و ۳۶. بنا بر آیات قرآن، هامان از شخصیت های بلندمرتبه و صاحب نفوذ حکومت فرعون در زمان حضرت موسی(ع) بوده است. در قرآن از سپاه مصر، با نام لشکریان فرعون و هامان یاد شده است. برخی از مفسران شیعه و اهل سنت، معتقدند هامان، وزیر و مشاور اعظم فرعون بوده است؛ اما شیخ طوسی، وزیربودن هامان را نظریه ضعیفی دانسته است.
پس از آنکه موسی(ع) بر ساحران پیروز شد و موقعیت فرعون به خطر افتاد، به دستور فرعون، هامان برای او قصر و برج بسیار بلندی ساخت تا فرعون بالای آن رفته، از خدای موسی (ع) خبری پیدا کند. در حدیثی پیامبر(ص) دوازده نفراز بدترین انسان ها را نام برده است که هامان یکی از آنان است.
[ویکی اهل البیت] هامان، آن گونه که از قرآن کریم استفاده می شود، وزیر معروف فرعون بود و تا آن حد در دستگاه حکومت فرعون نفوذ داشت که در قرآن کریم (سوره قصص، 6) از لشکریان مصر به لشکریان فرعون و هامان یاد شده است.
اما داستان فرعون و هامان - آن گونه که در آیات 38 تا 42 سوره قصص ذکر شده است - به این قرار است: پس از آن که آوازه پیروزی موسی علیه السلام بر ساحران در سراسر مصر پیچید، موقعیت فرعون سخت به خطر افتاد؛ از این رو به اطرافیان خود اعلام کرد خدایی جز او برای آن ها سراغ ندارد! و به هامان وزیر خود دستور داد قصر و برجی بسیار مرتفع برای او بسازد تا بالای آن رفته، شاید از خدای موسی علیه السلام خبری پیدا کند.
به هر تقدیر هامان در دستگاه حکومت فرعون نقش کلیدی داشت و سپاهیان حکومت فرعون، تحت فرماندهی هامان قرار داشت.
با بررسی آیات قرآنی در این باره، به این نکات دست می یابیم:
[ویکی الکتاب] معنی هَامَانُ: نام وزیر فرعون
ریشه کلمه:
هامان (۶ بار)
. این لفظ مجموعا شش بار در قرآن مجید آمده و از.. که فرعون به او دستور میدهد، روشن می‌شود که وزیرو پیشکار فرعون بوده است. در عین حال مقامش بسیار مهم بوده که در ردیف فرعون شمرده شده. و نیز آیه. طبرسی رحمه الله فرموده:هامان وزیر فرعون و قارون خزانه دار او بود. در کتاب اِسترَ از مجموعه کتابهاییکه با تورات فعلی چاپ شده هامان نامی ذکر شده که وزیر اول اخشویروش بوده و به واسطه خشمی که بر مردخای یهودی گرفت پادشاه را به قتل عام یهود در فارس تشویق کرد. استر معشوقه شاه آن فرمان را باطل و موجبات اعدام هامان را فراهم کرد. اگر این مطلب صحت هم داشته باشد یقینا هامانیکه در قرآن مجید ذکر شده، او نیست که او معاصر فرعون و با فرعون همکاری داشته است.
ایا دستور هامان وش که نمرودی شدی سرکش تو فرعونی و چون قارون بمالست افتخار تو
بر چرخ رسیده قصر هامان شده گیر روزی دو درو بوده و بیرون شده گیر
گفت: ای برادر! شکرِ نعمتِ باری عزَّاِسمُه همچنان افزون‌تر است بر من که میراثِ پیغمبران یافتم یعنی علم و تو را میراثِ فرعون و هامان رسید یعنی مُلکِ مصر.
مه هامان شه شاهان که سلطان بقا آمد شه اقلیم أَوْأَدْنَی مه برج وفا آمد
چه فرعون و چه هامان گر دهد دستت چنان خواهی که صد فرعون و صد هامان ترا باشد به دربانی
