هراکلیتوس یکی از فیلسوفان ایونیایی پیش از سقراط بود. او در شهر افسوس واقع در سواحل غربی آسیای صغیر به دنیا آمد و به نظر می‌رسد که در خانواده‌ای سلطنتی زاده شده باشد، اما حق موروثی پادشاهی را به برادرش واگذار کرد. دیوگنس از ارتباط وی با داریوش و حتی از مکاتبه‌ای میان آنها یاد کرده است که در آن داریوش از هراکلیتوس دعوت می‌کند تا به کاخ او بیاید و او را با فرهنگ یونانی آشنا کند و دشواری‌های کتابش را برایش توضیح دهد. اما هراکلیتوس به دلیل اجتناب از فزون‌خواهی و تجمل، این دعوت را رد می‌کند. به نظر می‌رسد این داستان و دیگر روایت‌ها درباره گوشه‌گیری و مردم‌گریزی او تا حدی ساختگی باشد و بیشتر ناشی از نظرات تحقیرآمیز او درباره عقاید و برداشت‌های رایج مردم و حتی برخی شاعران و فیلسوفان پیشین باشد. از کتابی که به او نسبت داده شده، بیش از صد قطعه نثر با زبانی غنی از تعابیر و صنایع شاعرانه و گاه متناقض باقی مانده است. با وجود ابهام‌های فراوان در این قطعات، او در دنیای باستان به عنوان هراکلیتوس «تاریک» شناخته می‌شد.
هراکلیتوس
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
فیلسوف یونانی ( و. حدود ۵۴٠ - ف. حدود ۴۸٠ ق م. ) از مردم افزوس. به عقیده وی آنچه در جهان واقعیت دارد تغییر و دگرگونی است و ثبات تصوری موهوم بیش نیست و هر چیز نقیض خود را در بردارد و از این رو وجود و عدم در همه چیز هست و حالی که واقعیت دارد گذرایی است. هراکلیت اصل همه اشیائ را آتش می دانست. وی مشهور به فیلسوف گریان است زیرا زندگیش با افسردگی و تیرگی همراه بود.
