عبیدالله بن زیاد یکی از شخصیت‌های تاریخی مهم در دوران خلافت یزید بن معاویه و از جمله شخصیت‌های منفی در واقعه عاشورا به شمار می‌آید.
زندگی‌نامه
عبیدالله بن زیاد پسر زیاد بن ابیه بود. پدر او به عنوان یکی از حاکمان و فرماندهان معروف در تاریخ اسلام شناخته می‌شود و در دوره خلافت معاویه به مقاماتی دست یافت. عبیدالله به عنوان حاکم کوفه و بصره منصوب شد و تحت فرمان یزید بن معاویه به سرکوب مخالفان حکومت یزید و به ویژه شیعیان پرداخت.
نقش در واقعه عاشورا
او نقش کلیدی در واقعه عاشورا ایفا کرد و به فرمان یزید مسئولیت سرکوب امام حسین (ع) و یارانش را بر عهده داشت و به این منظور نیروهایی را برای جلوگیری از ورود امام حسین (ع) به کوفه بسیج کرد. او دستور محاصره امام حسین (ع) و یارانش را در کربلا صادر کرد و به نیروهای خود فرمان داد که به هر قیمتی باید مانع از رسیدن آب به اهل بیت امام حسین (ع) شوند.
شهادت امام حسین (ع)
عبیدالله بن زیاد به طور مستقیم مسئولیت قتل امام حسین (ع) و یارانش را بر عهده داشت. او با تکیه بر قدرت نظامی خود، در روز عاشورا به کشتار مسلمانان و اهل بیت پیامبر (ص) پرداخت.
سرنوشت بعد از عاشورا
پس از واقعه عاشورا، او به عنوان حاکم کوفه به کار خود ادامه داد و در تلاش بود تا بر اوضاع تسلط یابد و در برابر مخالفان یزید مقاومت کند. با این حال، اقدامات او و سرکوب شدید مخالفان باعث افزایش نارضایتی عمومی از حکومت یزید و عبیدالله شد.
مرگ و عاقبت
او در سال 67 هجری (حدود 686 میلادی) به دست مختار ثقفی که علیه یزید قیام کرده بود، کشته شد. مختار به انتقام خون امام حسین (ع) و یارانش، عبیدالله بن زیاد و دیگر مسئولان واقعه عاشورا را به قتل رساند.
