دایره المعارف

دایرة المعارف معادل عربی واژۀ آنسیکلوپدی در زبان های اروپایی که مأخوذ از واژۀ یونانی به معنای تعلیم و تربیت کل است. امروزه دایرةالمعارف ها نوعی کتاب مرجع هستند حاوی مجموعه ای از مقالات، مختصر یا مفصل، در همۀ رشته ها، یا در رشتۀ معینی از دانش بشری که عموماً به صورت الفبایی مرتب شده اند، همراه با نمایه ها، ارجاعات، تصاویر، و نمودارها. دایرةالمعارف ها به منظور روزآمدکردن و سهولت در دسترسی به رشته های دانش بشری تألیف می شوند و با واژه نامه تفاوت اساسی دارند. زیرا واژه نامه ناظر به لغات است، در حالی که دایرةالمعارف حاوی اطلاعات و بحث مختصری دربارۀ موضوعات دانش بشری، مشاهیر و اماکن جغرافیایی و امثال آن است. دایرةالمعارف ها با آلماناک ها و سالنماها نیز تفاوت دارند. آلماناک ها بیشتر حاوی اطلاعات خیلی جدید هستند و کمتر اطلاعات قدیمی را دربر می گیرند. افلاطون معتقد بود که برای بهتر اندیشیدن لازم است آدمی همه چیز را بداند. در یونان باستان سنت بر این بود که دانش شفاهی را به دانش نوشتاری بدل کنند. از این رو افلاطون و به ویژه ارسطو تقریباً در همۀ رشته های دانش بشری صاحب تألیفاتی بودند. این نوع آثار را به اصطلاح دایرۀ دانش می‌نامند که در زبان عربی به دایرةالمعارف ترجمه شده است و ابن سینا معادل فارسی دانشنامه را برای آن انتخاب کرده است.