تجمع در زبان فارسی، ریشهای عربی دارد و به معنای گرد هم آمدن و فراهم شدن است. این کلمه، برخلاف تفرق که به معنای پراکنده شدن است، بر گردهمایی و اتحاد دلالت دارد. بر اساس منابع معتبر لغوی مانند تاج المصادر بیهقی، منتهی الارب، ناظم الاطباء، اقرب الموارد و قطر المحیط، تجمع به طور کلی به معنی گردآمدن از هر سو و فراهم آمدن اشیاء یا افراد است. این مفهوم، در فرهنگ عامه و ادبیات فارسی نیز به کرات به کار رفته و بار معنایی همبستگی و اتحاد را منتقل میکند.
تنها به گردآمدن فیزیکی افراد در یک مکان اشاره ندارد، بلکه میتواند شامل فراهم آمدن و پیوستن مفاهیم، ایدهها، یا حتی نیروهای پراکنده نیز باشد. در معنای وسیعتر، این واژه به فرآیندی اشاره دارد که طی آن عناصر جدا از هم، انسجام یافته و یک واحد بزرگتر را تشکیل میدهند. تجمع متفرق عبارتی است که به زیبایی این عمل را توصیف میکند؛ گویی چیزهایی که پیش از این پراکنده بودهاند، اکنون با هم پیوند خورده و یکپارچه شدهاند. این گستره معنایی، تجمع را به واژهای چندوجهی تبدیل کرده است که در موقعیتهای مختلف، معانی ظریف و متفاوتی را به خود میگیرد.