حماسی

حماسه واژه‌ای عربی است که به معنای شدت، صلابت، شجاعت، دلاوری، نشاط و زنده‌دلی، و همچنین غیرت و دلیری به کار می‌رود. بر این اساس، نوعی شعر به نام شعر حماسی وجود دارد که به توصیف پهلوانان و روایت نبردها و دلاوری‌ها و سلحشوری‌های قومی و نژادی پرداخته است، مانند شاهنامه فردوسی. شاعر این نوع شعر را حماسه‌سرا می‌نامند. به این ترتیب، نظم یا نثر حماسی به آثاری اطلاق می‌شود که توانایی ایجاد هیجان، ایستادگی، مقاومت و دفاع از یک آرمان را در روح خواننده و شنونده دارند. این نوع شخصیت فردی است که از چنین روحیه‌ای برخوردار است و می‌تواند با تلاش و حرکت خاص خود، این روحیه را در دیگران ایجاد کند و آن‌ها را از حالت خمودی و بی‌تحرکی خارج کند و زنده کند. حماسه‌ها از نظر اهداف و آرمان‌هایی که دنبال می‌کنند، گاهی مقدس و گاهی نامقدس هستند. حماسه مقدس به مسائلی چون عدالت، حقیقت، انسانیت و کمال جامعه بشری می‌پردازد و از خواسته‌ها و تمایلات نفسانی فرد حماسه‌ساز یا گروه خاصی فراتر می‌رود. آرمان حماسه نامقدس شامل کشورگشایی، دنیاطلبی، دستیابی به ثروت‌های مادی و کسب قدرت ظاهری است. این آرمان در واقع به ارضای روحیه درنده‌خو و جاه‌طلبی این نوع شخص می‌انجامد، هرچند که ممکن است به طور کلی برای دیگران نیز سودی داشته باشد. اما این نوع حماسه به اصلاح نسل بشر و جامعه انسانی نمی‌پردازد. هر فردی بر اساس تعلقی که به یک شخصیت حماسی دارد، تحت تأثیر آن شخصیت و حماسه‌اش قرار می‌گیرد. با این حال، برخی از شخصیت‌های حماسی به دلیل آرمان‌های مقدسی که دارند، تأثیر عمیق‌تری بر همگان می‌گذارند.