جمعیت

به مجموعهٔ افرادی از یک گونه که در یک مکان و زمان زندگی می کنند جَمعیَت گفته می شود به تعداد این افراد «اندازهٔ جمعیت» می گویند. جمعیت های مختلف می توانند با یکدیگر روابط زیستی برقرار کنند این روابط می تواند به طور مستقیم دو جمعیت را درگیر کند؛ مثلاً شکار و شکارچی یا به طور غیر مستقیم مثلاً رقابت بر سر منابع غذایی باشد علاوه بر این جمعیت و محیط نیز با یکدیگر ارتباط دارند به طوری که قدرت محیط در تأمین منابع غذایی بر اندازه جمعیت ها مؤثر است. معمولاً در یک جمعیت خزانه ژنی یکسان است. اندازه جمعیت تحت تأثیر عوامل مختلفی می تواند تغییر کند. اگر تعداد افرادی که متولد می شوند بیشتر از افرادی که می میرند باشند جمعیت افزایش و اگر تعداد افرادی که می میرند بیشتر باشد جمعیت کاهش می یابد. 
تعداد کل انسان هایی است که در حال حاضر بر روی کره زمین زندگی می کنند. توسط سازمان ملل متحد تخمین زده شد و در اواسط نوامبر ۲۰۲۲ از مرز هشت میلیارد گذشت. بیش از ۲۰۰۰۰۰سال از ماقبل تاریخ و تاریخ بشر گذشت تا جمعیت بشر به یک میلیارد برسد یعنی تنها بعد از ۲۱۹ سال پس از آن دوره تاریخی بود که این جمعیت به ۸ میلیارد نفر رسید. 
جمعیت (زیست شناسی). در زیست شناسی، جمعیت به کل موجودات همان گروه یا گونه گفته می شود که در منطقه ای جغرافیایی خاص زندگی می کنند و قادر به تولید مثل و تناسل باشند.

جمعیّت (population)
تعداد افراد ساکن در منطقه ای خاص، نظیر شهر یا کشور، در زمانی معیّن. بررسی ویژگی های جمعیتیِ جوامع و توزیع و ساختار و منابع و الگوهای مهاجرت۱ جمعیت ها را جمعیت شناسی۲ می خوانند. اطلاعات دربارۀ جمعیت از راه های متعددی به دست می آید؛ ازجملۀ این راه ها ثبتِ زاد و ولدها و مرگ ومیرهاست که جمع آوری و تحلیل این داده ها را «آمارشناسیِ حیاتی۳» می خوانند. دولت ها برای برنامه ریزی در آموزش و بهداشت و مسکن و حمل ونقل درون شهری و بین شهری به اطلاعات تفصیلی درخصوص توزیع و تراکم و تغییر جمعیتی نیاز دارند. این اطلاعات معمولاً از طریق سرشماری به دست می آید و داده هایی درخصوص جنسیت، سن، شغل، و ملیت افراد را فراهم می آورد. در دوران باستان، رومیان عمدتاً برای اخذ مالیات و سربازگیری سرشماری می کردند، امروزه، بیشترِ کشورها منظماً سرشماری می کنند، در امریکا از ۱۷۹۰ هر ۱۰ سال یک بار سرشماری به عمل آمده است. نخستین سرشماری ها در اروپا در ۱۸۰۰ و ۱۸۰۱ برای تحلیل آماری جمعیت در کشورهای ایرلند، ایتالیا، اسپانیا، و انگلستان و در شهرهای برلین، لندن، پاریس، و وین صورت پذیرفتند. سرشماری جمعیت نیویورک نیز در همان زمان انجام یافت. در بیشتر کشورهای جهان در ۱۰ سال گذشته حداقل یک بار سرشماری به عمل آمده است. رشد فزایندۀ صنعت در اروپا و امریکای شمالی در قرن های ۱۹ و ۲۰ و ماشینی شدن کشاورزی موجب شد که بسیاری از افراد برای کاریابی از مناطق روستایی به شهرهای رو به گسترش مهاجرت کنند. این امر تغییرات گسترده ای در توزیع و تراکم جمعیت به بار آورد. در آغاز قرن ۱۹ فقط بیست درصد از جمعیت انگلستان در شهرها زندگی می کردند. امروزه جمعیت شهری در کشورهای مغرب زمین به ۹۵ درصد رسیده است. بهبود سطح زندگی و آموزش و مراقبت های بهداشتی و رفاه اجتماعی منجر به کاهش میزان زاد و ولد۴ و مرگ ومیر۵، به ویژه میزان مرگ ومیر کودکان۶، شده است. از مهم ترین جهت گیری ها در کشورهای صنعتی نوین کاهش میزان باروری۷ است که در اصطلاح اجتماعی ـ اقتصادی به تغییر جمعیتی۸ تعبیر می شود. کاهش میزان باروری و مرگ ومیر به بروز تعادل جمعیتی منجر شده است؛ نظیر آنچه در دوران پیشاصنعتی رخ داده بود. این تغییر در الگوها و مشخصه های جمعیتی در یک منطقه را می توان به شکلی فشرده در هرم جمعیت۹ یا به کمک هیستوگرام۱۰ و نمودار ستونی۱۱ نشان داد. در کشورهای کمتر صنعتی شدۀ افریقا، آسیا، و امریکای جنوبی میزان مرگ ومیر از اواسط قرن ۲۰ کاهش یافت اما میزان زاد و ولد در آن ها همچنان بالا باقی ماند. به این ترتیب جمعیت این کشورهای کم درآمد در این دوره افزایشی سریع و فزاینده یافت. از آن جا که کشورهای فقیر بیشترین میزان رشد جمعیت را داشته اند، جمعیت جهانی به سرعت رو به افزایش نهاده است. از ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۵، جمعیت جهان سالانه۱.۷ درصد و جمعیت سالخورده۲.۷ درصد افزایش یافت. در میانۀ سال ۲۰۰۰ جمعیت جهان به ۶.۱میلیارد نفر رسید و رشد سالانه به میزان ۷۷میلیون نفر بود. بر طبق برآورد سازمان ملل متحد، جمعیت جهان در سال ۲۰۵۰ به حداقل۷.۹میلیارد، در حد متوسط به۹.۳میلیارد، و حداکثر به۱۰.۹میلیارد نفر خواهد رسید. در سال ۲۰۰۰ جمعیت کشورهای توسعه یافته ۱.۲میلیارد نفر و جمعیت کشورهای در حال توسعه ۴.۹میلیارد نفر بود. در سپتامبر ۱۹۹۴ در سازمان ملل متحد همایشی بین المللی درخصوص جمعیت و توسعه با حضور سیاستمداران ۱۵۰ کشور برگزار شد. در این همایش تأکید شد که برخی از عوامل مهم در کنترل مؤثر جمعیت عبارت اند از بهبود موقعیت زنان در جامعه، گسترش آموزش جنسی و جلوگیری از بارداری، به ویژه در کشورهای کمتر صنعتی شده. از اوایل دهۀ ۱۹۵۰، هند با اجرای طرح تنظیم خانواده۱۲ در کنترل رشد جمعیت، پیش گام کشورهای در حال توسعه بوده است. اما، هند در آوریل ۲۰۰۱ با بیش از ۱میلیارد نفر جمعیت دومین کشور پرجمعیت جهان، پس از چین، بود. چین نیز می کوشد که، با اجرای سیاست خانوادۀ تک فرزندی، افزایش جمعیت عظیم خود را مهار کند. امروزه، دولت ها در بیشتر کشورهای در حال توسعه به نحوی از اجرای طرح های تنظیم خانواده حمایت می کنند. مطالعات جدی و منظم درخصوص جمعیت از پایان قرن ۱۸ آغاز شد. در این زمان توماس مالتوس۱۳، با طرح نظریه اش دربارۀ رشد جمعیت و انتشار شرحی دربارۀ اصول جمعیت۱۴ (۱۷۹۸) علم جمعیت شناسی را پایه گذاشت. رشد علوم رفتاری۱۵ در قرن ۲۰ و نیز شکل گیری و پیشرفت علوم رایانه به کمک پژوهش های جمعیت شناختی آمدند و به آن رونق بخشیدند. در قرن۲۱، ایجاد محدودیت در رشد جمعیت جهان و تثبیت آن، از مهم ترین مسائل فرا روی جمعیت شناسان و اقتصاددانان و دولت هاست. برطبق آمار ۲۰۱۱ جمعیت جهان بالغ بر ۷میلیارد نفر است.