سر

سر

سر بخشی از بدن جانداران است که معمولاً شامل اجزایی چون گوش‌ها، مغز، پیشانی، گونه‌ها، چانه، چشم‌ها، بینی و دهان می‌باشد. هر یک از این اجزا به طور خاص به عملکردهای حسی مختلفی مانند بینایی، شنوایی، بویایی و چشایی کمک می‌کنند. سَر بالاترین قسمت بدن انسان است و در بسیاری از موجودات دیگر نیز وجود دارد. مغز انسان و اکثر موجودات در این ناحیه قرار دارد. دستگاه عصبی مرکزی بخشی از سیستم عصبی است که درون محفظه‌ای استخوانی به نام جمجمه و ستون فقرات قرار دارد و شامل مغز و نخاع می‌باشد. از نظر ساختاری، دستگاه عصبی مرکزی به دو بخش ماده سفید و ماده خاکستری تقسیم می‌شود. مغز شامل بخش‌های مختلفی است که هر یک به رغم ارتباط با یکدیگر، وظایف متفاوتی را انجام می‌دهند. پرده داخلی: این پرده به مغز و نخاع چسبیده و وظیفه تغذیه مغز را بر عهده دارد. پرده میانی: این پرده که به نام پرده میانی عنکبوتیه شناخته می‌شود، به پرده خارجی متصل است و از پرده داخلی فاصله نسبی دارد. پرده خارجی: این پرده از بافت پیوندی محکم تشکیل شده و به استخوان‌های محافظ متصل است.  
در فاصله بین پرده عنکبوتیه و پرده داخلی، مایعی شفاف وجود دارد که از ترشحات رگ‌های خونی ناشی می‌شود. این مایع به نام مایع مغزی-نخاعی شناخته می‌شود و وظیفه آن محافظت از بافت عصبی است. مخ، بزرگ‌ترین بخش مغز است و شامل دو نیمکره می‌باشد که توسط رشته‌های عصبی محکم و سفید رنگ به یکدیگر متصل شده‌اند. ارتباط بین دو نیمکره نیز از طریق همین رشته‌های عصبی برقرار می‌شود. سطح مخ به رنگ خاکستری است و به آن قشر مخ گفته می‌شود. قشر مخ در انسان به دلیل وسعت زیاد خود و قرارگیری در فضای محدود، حالت چین‌خورده‌ای دارد. در زیر قشر مخ، ماده‌ای سفید رنگ وجود دارد که از تجمع رشته‌های عصبی میلین‌دار تشکیل شده است و این رشته‌ها دنباله‌های نورون‌هایی هستند که در قشر خاکستری با سایر بخش‌های دستگاه عصبی ارتباط دارند.

فرهنگ عمید

۱. (زیست شناسی ) عضو بدن انسان و حیوان از گردن به بالا که مغز و چشم و گوش و بینی در آن قرار دارد.
۲. [مجاز] آغاز و اول چیزی: سر زمستان، سر سال.
۳. [مجاز] بالای چیزی: سر درخت، سر دیوار، سر کوه.
۴. [مجاز] نوک چیزی: سرِ انگشت، سر سوزن.
۵. (اسم، صفت ) [جمع: سران] [مجاز] شخص بزرگ، سرور، رئیس.

دانشنامه آزاد فارسی

سَر (head)
بخشی از بدن انسان، شامل مغز و اندام های حسی ویژه، ازجمله بینی، زبان، گوش ها، و چشم ها. در سیر تکاملی رویان، تمایز بین سر و تنه و تشکیل گردن نسبتاً دیر اتفاق می افتد. پیش از پیدایش گردن، شکل کلی اجزای متفاوت مشخص شده است. در ابتدا، سر عمدتاً از اجزایی تشکیل می شود که مغز را در خود جا می دهند و صورت بعداً شکل می گیرد.

جملاتی از کلمه سر

نبرد این ره به سر اندر جهان کس اگر تو عاقلی پند منت بس
اصل لشکر بی‌گمان سرور بود قوم بی‌سرور تن بی‌سر بود
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم