کلمه رشک در زبان فارسی معانی گوناگونی دارد که از آن میان، اصلی‌ترین و شایع‌ترین مفاهیم شامل حسد و رقابت، همچنین حسادت و غبطه است. این واژه به طور کلی به احساساتی اشاره دارد که در نتیجه مقایسه خود با دیگران ایجاد می‌شود. هنگامی که فردی نسبت به موفقیت یا خوشبختی دیگران احساس کمبود کند، ممکن است دچار حسد و رشک شود. این احساسات می‌توانند منجر به رقابت‌های ناسالم و در بعضی موارد به آسیب‌های اجتماعی و شخصی منتهی شوند. در فرهنگ ما، رشک به عنوان یک احساس منفی تلقی می‌شود که نه تنها بر روابط فردی تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند بر روی سلامت روانی فرد نیز تأثیر منفی بگذارد. به همین دلیل، شناخت و مدیریت این احساسات برای داشتن یک زندگی سالم و مثبت بسیار مهم است.
رشک
لغت نامه دهخدا
به رشک اندر آهرمن بدسگال
همی رای زد تا ببالید بال.فردوسی.دگر خشم و رشک است و ننگ است و کین
چو نمام و دوروی ناپاک دین.فردوسی.من ازرشک روی تو دیدن نیارم
به تیره شب اندر مه آسمان را.فرخی.همش عاشق است ابر با درد و رشک
کش از دیده هزمان بشوید به اشک.اسدی.دهد رشک را چیرگی بر خرد
خورد چیز خود هر کس او غم خورد.اسدی.چنان زی که از رشک نَبْوی بدرد
که عیب آورد عیب جوینده مرد.اسدی.مگررشک مغزت بکاهد همی
زبانت سرت را نخواهد همی.اسدی.از رشک همی نام نگویَمْش درین شعر
گویم که چنین است کش افلاطون چاکر.ناصرخسرو.ز رشک او بخمد پشت صاحب خرچنگ.( از سندبادنامه ص 12 ).از رشک او رضوان انگشت غیرت گزیده بود. ( کلیله و دمنه ).
وعده و امید را طی کن معین کن صلت
ای روان حاتم طایی و معن از تو به رشک.سوزنی.ایا حسود تو از جاه تو بغیرت و رشک
ز رشک تو سر انگشت خود گزیده به گاز.سوزنی.کو شکرنطقی که از رشک زبانش هر زمان
نحل از آب چشم بر آب دهن بگریستی.خاقانی.کان ز رشک کفَش به تب لرزه ست
که خوی تب ز تاب می چکدش.خاقانی.شاعران را ز رشک گفته من
ضفدع اندر بن زبان بستند.خاقانی.از خاک درگهت به مقامی رسیده ایم
کامروز عرش را همه رشک از مکان ماست.خاقانی.ایشان ز رشک در تب سرد آنگهی مرا
کردند پوستین و نکردم عتابشان.خاقانی.ز رشک او بخمد پشت صاحب خرچنگ.
فرهنگ معین
(رِ شْ ) (اِ. ) تخم شپش.
(رَ ) [ په. ] (اِ. ) ۱ - حسد، غبطه. ۲ - غیرت.
فرهنگ عمید
۲. [قدیمی] غیرت، حمیت.
تخم شپش.
فرهنگ فارسی
۱ - ( اسم ) ریش انبوه. ۲ - ( صفت ) مردی که ریش او کلان و انبوه باشد.
لقب یزید بن ابو یزید است از کثرت غیرت و تعصب این کلمه عربی را به ارشک فارسی عوض کرده و معرب ارشک رشک شده.
فرهنگستان زبان و ادب
دانشنامه عمومی
رشک (فیلم ۲۰۰۴). رشک ( انگلیسی: Envy ) فیلمی در ژانر کمدی به کارگردانی بری لوینسون است که در سال ۲۰۰۴ منتشر شد.
• بن استیلر
• جک بلک
• ریچل وایس
• ایمی پولر
• کریستوفر واکن
• سام لرنر
رشک (فیلم ۲۰۰۹). «رشک» ( ترکی استانبولی: Kıskanmak ) یک فیلم است که در سال ۲۰۰۹ منتشر شد.
دانشنامه اسلامی
حسد، بدخواهی، خواستار زوال نعمت و سعادت دیگری بودن است؛ ولی اگر تمنای زوال نعمت از او نکند، بلکه مانند آن را برای خود بخواهد، آن را غبطه می گویند و اگر زوال چیزی را از دیگری بخواهد که صلاح او نباشد، آن را غیرت می گویند.
تفسیر آیه
پناه بردن به خدا از حسود وقتی حسادت می ورزد به این دلیل است که انسان حسود و گرفتار به این بلای اخلاقی و بیماری اجتماعی، هر لحظه ممکن است برای تسکین ناراحتی درونی خود، به انسانی که مورد حسادت اوست زیانی وارد آورد. از این رو، باید از شر او نیز به خدا پناه برد. از دیدگاه برخی صاحب نظران ای منظور از شر حسود، زیان رساندن چشم اوست، زیرا بسیار شده است که شورچشمی حسود به گونه ای در فرد مورد نظرش اثر نهاده که او را دچار زیان و ضرر و یا بیماری و عیب ساخته است.
نکوهش حسد در قران
قرآن کریم مکرر از حسد نکوهش می کند؛ حسد هم برای فرد زیان دارد و هم برای جامعه، و علمای اخلاق آن را یکی از نکوهیده ترین صفات شمرده اند. خداوند گروهی از اهل کتاب را به سبب حسادتشان مذمت می کند: «ود کثیر من اهل الکتاب لو یردونکم من بعد ایمانکم کفارا حسدا من عند انفسهم» و همچنین کسانی هستند که به دلیل حسادت، فضل و عنایت خدا را در مورد دیگران نمی توانند ببینند: «ام یحسدون الناس علی ما اتیهم الله من فضله». خطر حسود مخصوص خودش نیست، به دیگران نیز آسیب می رساند. از این رو، توصیه شده: از شر او باید به خداوند پناه برد.
دلایل حسادت
...
ویکی واژه
غیرت.
تخم شپش.
مردی که ریش انبوه دارد.
جمله سازی با رشک
برشک از نور رویش ماه و خورشید بدرد از بوی زلفش عنبر وند
ز رشک نام او عالم دو نیم است که عالم، یکی او را دو میم است
سیل سرشک دیدهٔ عالم فرو چکید پشت فلک، ز ماتم آل عبا خمید
