ظلمت به معنای تاریکی، عدم نور و روشنایی است و به حالتی اشاره دارد که در آن دید کافی وجود ندارد و محیط به شدت تاریک است.
ظلمت می‌تواند به معنای معنوی نیز به کار رود، به عنوان مثال، در توصیف حالاتی از ناامیدی، سردرگمی یا عدم آگاهی.
نقطه مقابل ظلمت، نور است که به روشنی، روشنایی و آگاهی اشاره دارد.
شهاب الدین سهرودی، فیلسوف سنی مذهب که نظام فلسفی وی بر پایه دو اصل نور و ظلمت استوار شده‌است، نور را اصل حقیقت می‌داند که عالم محسوسات تحت تسلط آن قرار دارند. از نظر وی نور عبارت از خود حقیقت واجب الوجود یعنی خدا. مرتضی مطهری، فیلسوف و متکلم شیعه، معتقد است خدا نور تمام جهان است؛ به این معنا که ذات الهی ذات پیدا و پیداکننده است، پیداترین پیداها و روشن‌ترین روشن‌ها اوست.