فاصله

اصطلاحی است در علم عروض و نیز از اصطلاحات قدیم موسیقی ایران برای مشخص شدن ریتم، که بر سه نوع بوده اند: سَبَب، وتد، و فاصله. فاصله دو گونه است: فاصلۀ صُغری مانند تَنَنَنْ، که از سه متحرک و یک ساکن درست شده است، همچون بِدَهَمْ، نَرَوَمْ، هَدَفَمْ; و فاصلۀ کُبری، مانند تَنَنَنَنْ که از چهار متحرک و یک ساکن درست شده است، همچون نَدَهَمَشْ، بگویَمَش. رکن این مفهوم صغری چهار حرفی و فاصله کبری پنج حرفی است. در موسیقی، این واژه تفاوت بین یک صوت و صوت دیگر در صورتی که پی درپی شنیده شد  یا هم زمان، با توجه به نسبت زیر و بمی یا بسامد موجود بین آن هاست. این واژه دو صوت نسبت بسامدهای آن ها است که اغلب بسامد بیشتر را به بسامد کمتر تقسیم می کنند. به لحاظ فیزیکی این واژه دو صوت را می توان نسبت ارتفاع آن ها برشمرد. اهمیت فواصل اصوات در موسیقی از این نکته حاصل می شود که احساس ناشی از شنیدن متوالی یا هم زمان دو صوت بستگی به آن ها دارد و اگر بسامد آن ها به گونه ای تغییر کند که نسبت دو بسامد ثابت بماند، این احساس تغییر نمی کند. شیوۀ دیگر برای اندازه گیری آن ها که امروزه رواج یافته فرضیه سِنت است که برپایۀ آن اکتاو به ۱۲۰۰ سنت تقسیم می شود. در موسیقی قدیم دوران اسلامی در ایران، به این سبب که بسامد هنوز شناخته نشده بود، برای مشخص کردن فاصله نغمه ها را از روی جایگاه آن ها روی وتر یا سیم شناسایی می کردند.