سیب‌زمینی از خانواده بادمجانیان و تیره سیب‌زمینیان است. این گیاه به عنوان یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای بشر در تأمین غذای مردم جهان شناخته میشود و پس از گندم، ذرت و برنج، به عنوان چهارمین محصول کشاورزی مهم در سطح جهانی محسوب می‌گردد. کشت سیب‌زمینی در هر دو منطقه معتدل کره زمین انجام میشود و به عنوان یکی از مهمترین محصولات غذایی شناخته میشود. در ایالات متحده، سیب‌زمینی محبوب‌ترین سبزی از نظر تولید و مصرف است و نقش مهمی در صنایع فرآوری و همچنین در مصارف خانگی ایفا میکند. غده سیب‌زمینی بخشی از ساقه است که وظیفه ذخیره‌سازی مواد غذایی و تولید مثل را بر عهده دارد. استولون‌ها از جوانه‌هایی در قسمت زیرزمینی در انتهای ساقه شکل می‌گیرند و غده به عنوان یک استولون متورم شناخته میشود. با تشکیل غده، پوست به عنوان محافظ آن توسعه می‌یابد. پوست غده بالغ به مواد مایع و گازی نفوذپذیر است که این ویژگی به محافظت در برابر تلفات و میکروارگانیسم‌های آب کمک میکند.
سیب زمینی
لغت نامه دهخدا
- سیب زمینی ترشی؛ گیاهی است پایا از تیره مرکبان که گلهایش شبیه گلهای آفتاب گردان است، ولی طبق گل آن کوچکتر از آفتاب گردان است و بعلاوه دارای غده های زیرزمینی بقطر 4 تا 5 سانتی متر و بدرازی 15 سانتی متر است. غده های زیرزمینی سیب زمینی ترشی دارای اندوخته هایی بنام اینولین است. غده های سیب زمینی ترشی را در ایران جهت ساختن ترشی بکار می برند و بسیار مطبوع است. یرالماسی. قلقاص رومی. بیاض یرالماسی.
- سیب زمینی شیرین؛ گیاهی است از تیره نیلوفریان جزو راسته دو لپه ئیهای پیوسته گلبرگ که دارای ساقه خزنده و برگهای بنفش یا ارغوانی و یا سفیدرنگ است که دارای آرایش خوشه ای میباشند. اصل آن از آمریکای مرکزی است، ولی امروزه دراروپا ( بخصوص فرانسه ) و شمال آفریقا نیز کشت میشود... بطاطه حلوه. جصیر. قلقاس هندی.
- سیب زمینی هندی؛ گیاهی است از راسته تک لپه ئیها جزو تیره نرگسیها که گاهی آنرا در دسته جداگانه ای بنام تیره دیوسقوریاها قرار میدهند. گیاهی است پیچنده که دارای ساقه های زیرزمینی بسیار ضخیم با اندوخته نشاسته فراوان است. در هندوچین، چین، ژاپن و هندوستان در اغذیه بجای سیب زمینی معمولی از آن استفاده میشود. بقنقومون. اغنام. پتاته هندی. دیوسقوریا. ( فرهنگ فارسی معین ).
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. گیاه این غده ها که علفی و پایا با گل های بنفش روشن یا سفید، برگ های مرکب و میوه های سمّی قرمزرنگ و مدور است.
* سیب زمینی ترشی: (زیست شناسی )
۱. غده های زیرزمینی گیاه سیب زمینی ترشی که خوراکی و شبیه سیب زمینی است و اغلب برای تهیۀ ترشی به کار می رود.
۲. گیاه این غده ها که علفی و پایا با ساقۀ راست و خشن منشعب، و ساقۀ کوتاه می باشد.
* سیب زمینی هندی: (زیست شناسی ) گیاهی با برگ های بیضی نوک تیز و ساقه های زیرزمینی ضخیم.
فرهنگ فارسی
دانشنامه عمومی
به عبارتی سیب زمینی یک غده نشاسته ای از گیاه است که این گیاه سبز بومی قاره امریکاست و این گیاه سیب زمینی از خانواده گل شب بو است.
نزدیک به ۴۰۰۰ نوع سیب زمینی از جمله انواع تجاری معمولی وجود دارد که هر کدام از آنها دارای ویژگی های خاص کشاورزی یا آشپزی هستند. سیب زمینی پس از ذرت، گندم و برنج چهارمین محصول غذایی بزرگ و پُرمصرف بشر است.
سیب زمینی با نام علمی سولانوم تیوبروزوم از نظر گیاه شناسی به خانواده سولاناسه تعلق دارد که در این خانواده، گیاهان مهم دیگری نظیر گوجه فرنگی، بادنجان و فلفل نیز وجود دارند. گل های سیب زمینی پنج قسمتی ( ۵ گلبرگ بهم چسبیده و ۵ کاسبرگ بهم چسبیده است ). تعداد پرچم ها نیز ۵ است که بهم متصل شده و یک لولهٔ بساکی را ساخته اند و مادگی از وسط آن خارج شده است. این گیاه دارای رقم های مختلف است که آن ها را به زودرس، دیررس و میانه رس تقسیم می کند و برحسب استفاده این گیاه به سیب زمینی خوراکی، علوفه ای و صنعتی ( جهت استفاده الکل یا نشاسته یا قند ) تقسیم می شود.
بر اساس مطالعات انجام شده گونه های مختلف سیب زمینی از شیلی تا جنوب ایالات متحده و از سطح دریا تا ارتفاع ۴۸۰۰ متری پراکنده شده اند اما در این گونه ها از نظر مورفولوژیکی یا به عبارت دیگر تیپ گیاه، برگ، گل و غیره تنوع زیادی مشاهده می شود. در سیب زمینی تعداد کروموزوم پایه درجنس سولانوم، دوازده می باشد. سیب زمینی گیاهی علفی و چندساله است، اما در کشاورزی به عنوان یک گیاه یک ساله مورد کشت و کار قرار می گیرد. این گیاه معمولاً از طریق غده های بذری تکثیر می شود و از جوانه های روی غده بذری انشعابات و اندام های هوایی ایجاد می شود و ریشه ها از پریموردیای روی جوانه ها به وجود می آیند. روی این انشعابات و اندام های هوایی، ساقه، شاخ و برگ، دستک، ریشه، گل آذین و نیز نسل بعدی غده ها شکل می گیرد. البته سیب زمینی از طریق کشت سلول، مریستم، بافت، جوانه، اجزای غده، بذر حقیقی، برگ یا برش های ساقه نیز ممکن است تکثیر شود.
دانشنامه آزاد فارسی
گیاهی چندساله، با نام علمی Solanum tuberusom، متعلق به تیرۀ بادمجان (سولاناسه)، دارای ریشه های غده ای خوراکی و غنی از نشاسته. این گیاه مصرف فراوانی دارد. حداقل ۲هزار سال قبل از استیلای اسپانیا بر امریکای جنوبی، بومیان آند از سیب زمینی استفاده می کردند. در اواسط قرن ۱۶، اسپانیایی ها سیب زمینی را از اکوادور به اروپا آوردند و کاشفی با نام والتر رالی آن را در انگلستان رواج داد. انگلیسی ها سیب زمینی را به ایران وارد کردند و از دوران فتحعلی شاه قاجار در ایران کشت شده است. در ۱۸۴۵، به سبب حملۀ قارچ انگلی در ایرلند قحطی سیب زمینی رخ داد و موجب مرگ هزاران نفر بر اثر گرسنگی و در نهایت مهاجرت عظیم آن ها به ایالات متحده امریکا شد. در ۱۹۹۵، نوعی سیب زمینی ژنتیکی پرورش داده شد که دارای مواد کشنده حشرات بود. محققان ژن تولید توکسین Bt را وارد این نوع سیب زمینی کردند. این ماده آفت کشی طبیعی است که باکتر ی های خاک آن را ایجاد می کنند. این گیاه هم اکنون Bt را در برگ های خود تولید می کند. Bt یکی از ایمن ترین حشره کش هاست، بر بسیاری از حشرات سودمند و بی ضرر بی تأثیر است، و در محیط به سرعت تجزیه می شود. تعدادی از محققان نگران تولید تجاری این سیب زمینی اند، زیرا منجر به افزایش مقاومت در مقابل آفت کش ها خواهد شد. سیب زمینی در مناطق معتدل و نسبتاً خنک با بافت خاکی نیمه درشت به خوبی رشد می کند. هلند با اصلاح نژاد و دورگه گیری، ارقام بسیار ارزنده ای از سیب زمینی را به دنیا عرضه کرده است.
ویکی واژه
سیب‌زمینی
(گیاهی): گونه‌ای میوه که در زیر زمین می‌روید با برگهای بریده، دارای غده‌های زیرزمینی و خوراکی، که مانند غلات دارای ارزش غذایی فراوان دارد.
جمله سازی با سیب زمینی
محصولات اصلی این استان گندم و جو، برنج، سیب زمینی و سیب تشکبل داده استو نیز به دلیل قرار گرفتن در ارتفاعات پست دامداری نیز رونق دارد.
مهمترین محصولات اسفیدان گردو، گیلاس، گلابی، آلبالو، انگور، سیب و انواع محصولات باغی دیگر سیب زمینی می‌باشد که گردوی آن صادراتی بوده و با کیفیت‌ترین گردوی موجود در بازار استان می‌باشد.
