کلمه گِل در معنای اصلی به خاک آمیخته با آب گفته میشود که حالت نرم و چسبنده دارد و در صنایع دستی کاربرد دارد. همچنین به صورت مجازی برای اشاره به ذات، سرشت یا ماهیت چیزی نیز به کار میرود.
توضیح معانی کلمه
خاک آمیخته با آب: گِل به معنای خاکی است که با آب مخلوط شده و حالت نرم و چسبنده پیدا کرده است. این ماده در طبیعت دیده میشود و از ترکیب خاک و رطوبت به وجود میآید. گِل در ساخت سفال، مجسمهسازی و برخی صنایع دستی کاربرد فراوان دارد.
ذات و سرشت: در زبان مجازی و ادبیات فارسی، گِل گاهی به معنای ذات، سرشت یا ماهیت انسان یا اشیاء به کار میرود، این کاربرد مجازی اشاره به اصل و بنیاد چیزی دارد.
نَشْکُفْتِهْ گِل وُ خُرِّمْ بِهْارِهْ یٰانا؟ حُوری صِفِت وُ پَری رُخْسٰارِهْ یٰانا؟
چو خاک پای عشقم تو یقین دان کز این گِل چون گل و سوسن برآیم
تالکین در جایی گفته اورکها از جادوی لجن و گِل با گرما، توسط مورگوت به وجود آمدهاند. البته چندین بار تالکین اشاره میکند که تنها ارو ایلوواتار (خدا) میتواند موجودات را از هیچ خلق کند بنابراین اورکها یا پستتر شدهٔ موجودات دیگرند یا خدا آنها را در جایی آفریدهاست.
بگفت آنچه دانست و بایسته گفت به گِل چشمهٔ خور نشاید نهفت
در آن زمان گِلکارها از جایی که امروزه «کمربند سبز» نامیده میشود برای بهرهگیری از گِل و گچ به مطلع عیاض آمدند. مدتی بعد، پس از رفتن ایشان چالههای زیادی در زمین بجا مانده بود که بسیاری به حالت سوخته بودند به این خاطر به این محل نام «دوغه» داده شد.
تا به کی سرچشمه خود را به گِل انباشتن جوی خود را پاک کن تا آیدت آبی به جو