«بندهپروری» به معنای رفتار و روشی است که در آن فردی با احسان، بخشش یا مهربانی، دیگران را نسبت به خود وابسته یا مطیع میسازد. این واژه از دو بخش «بنده» به معنی خدمتگزار و «پروری» به معنی تربیت یا پروردن تشکیل شده است. در روابط اجتماعی، بندهپروری معمولاً به رفتاری گفته میشود که در آن شخص با دادن نعمت، مقام یا پاداش، اطرافیان را وادار به فرمانبرداری و وابستگی میکند. این کار ممکن است ظاهراً از روی لطف انجام شود، اما گاهی هدف آن حفظ قدرت یا نفوذ است. در متون تاریخی و اخلاقی، بندهپروری معمولاً رفتاری منفی دانسته میشود، زیرا بهجای تقویت استقلال و عزت نفس افراد، آنها را به وابستگی و تملق عادت میدهد. با این حال، در برخی دورهها، پادشاهان و بزرگان از این روش برای حفظ نظم و وفاداری استفاده میکردند. امروزه «بندهپروری» گاهی به هر نوع وابستهسازی فکری یا مالی نیز اطلاق میشود؛ یعنی زمانی که کسی با کمک یا محبت ظاهری، دیگران را در موقعیتی قرار میدهد که نتوانند آزادانه تصمیم بگیرند. ازاینرو، این واژه اغلب با مفهوم سلطه و کنترل همراه است.
بنده پروری
لغت نامه دهخدا
تو بندگی چو گدایان بشرط مزد مکن
که دوست خود روش بنده پروری داند.حافظ.
فرهنگ فارسی
جمله سازی با بنده پروری
حق داده در دو کون ورا خواجگی و بس جز او زکس صغیر مجو بنده پروری
نه هر که خواجه صفت بندگی بسی دارد طریق خواجگی و بنده پروری داند
مشو غلام کسی غیر خواجه قنبر کدام خواجه چو ا و بنده پروری داند
نه هر مهی روش مهرگستری داند نه هر که خواجه شود بنده پروری داند
ما بنده توایم، بهر جایگه که هست وز شان تست قاعده بنده پروری
در تو، تنها عشق و مهر مادری است شیوهٔ ما، عدل و بنده پروری است